Chuẩn mực

10:18 SA @ Thứ Ba - 28 Tháng Mười Một, 2006

Phẩm chất, giá trị hay thói hư tật xấu của người Việt rất rõ ràng, ai cũng biết cả. Thế nhưng trong hoàn cảnh, điều kiện cụ thể, có nhiều vấn đề ranh giới giữa tốt và xấu rất mỏng manh, nhiều khi bị xoá nhoà, không ai để ý...

Có những việc không bình thường được coi là bình thường.

Phụ nữ có thiên chức làm mẹ và nuôi dạy con cái. Đàn ông đã lạm dụng thuật ngữ “thiên chức” để gán cho phụ nữ nhiều việc chẳng liên quan gì đến thiên chức như nấu nướng, giặt giũ, làm công việc vặt trong gia đình…

Nếu thấy phụ nữ đi ăn tiệc cưới, giỗ chạp thì ai cũng ngạc nhiên: “Ông xã đi đâu mà bà chị phải đi ăn giỗ?”. Thấy đàn ông đi chợ, nấu cơm thì hỏi: “Bà xã đi đâu mà ông anh phải đi chợ?”.

Cứ như “thiên chức” phụ nữ là đi chợ, nấu cơm, còn “thiên chức” đàn ông là ăn nhậu, vui chơi.

Ngày xưa, xã hội trọng nam khinh nữ, phụ nữ chỉ quanh quẩn xó bếp, đàn ông lo việc lớn. Ngày nay nam nữ bình đẳng, ở công sở phụ nữ làm việc như nam giới, trong khi họ được coi là “phái yếu” sao phải gánh thêm nhiều việc nội trợ?

Thiên chức của phụ nữ là sinh đẻ và cho con bú bằng “bình sữa tự nhiên”, những việc đàn ông không thể làm thay được còn mọi chuyện khác đều có thể gánh vác, san sẻ, kể cả việc cho con bú bằng “bình sữa nhân tạo”.

Tục ngữ có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Dựa vào triết lý sống đó cha mẹ khuyên con chọn bạn tốt để chơi, không giao lưu với bạn xấu, những người bất hảo để khỏi bị “ gần mực thì đen”.

Đó là cái tốt, cái lợi ai cũng thấy. Nhưng suy nghĩ kỹ có những mâu thuẫn. Nếu ai cũng chỉ chơi với bạn tốt để được “gần đèn thì sáng” thì xã hội sẽ ra sao?

Ta quá chú trọng tác động của hoàn cảnh, điều kiện sống mà chưa thấy được vai trò chủ động, bản lĩnh, ý chí của con người trước hoàn cảnh. Trên thực tế, nếu ai cũng tránh xa những người xấu, những người có khuyết tật về nhân cách thì ai sẽ gần gũi, giúp đỡ họ?

Xã hội xa lánh làm cho họ bị cô độc, mặc cảm càng đẩy họ vào con đường hư hỏng. Có rất nhiều người tình nguyện đến với những người mắc bệnh HIV/AIDS, với trẻ em đường phố… để giúp họ tìm lại nghị lực, niềm vui, lẽ sống… Những người ấy không bị đen vì gần mực mà càng sáng chói lý tưởng sống.

Thật thà là đức tính tốt, là phẩm chất của con người. Nhưng trong những điều kiện cụ thể, thật quá nhiều khi có hại. Trước phụ nữ dù là “Thị Nở” không ai nói “cô xấu quá” mà “không có người phụ nữ xấu, chỉ có phụ nữ không biết làm đẹp”.

Trong trường hợp này nói dối đáng yêu hơn nói thật. Thế nhưng trong cuộc sống, có người cứ bô bô nói hết mọi chuyện của bản thân, gia đình, của cơ quan, của sếp trước công chúng, trong đó có những chuyện lẽ ra không nói thì tốt hơn.(Còn những người cứ giả vờ ngây thơ thì không thuộc loại người trên).

Thờì gian gần đây, có một số ca khúc “gây sốc”, có thể sốc với người lớn tuổi nhưng lại được thế hệ 8X, 9X đón nhận. Mặc cho dư luận khen chê, nó vẫn có đất sống, vậy tốt hay xấu?

Một số văn nghệ sỹ viết tự truyện công khai đời tư, kể cả những góc khuất, những khoảng tối. Có người cho là tạo scandal để nổi tiếng, có người cho là sự hờn dỗi quá đáng, nói ra cho hả giận hay là sự trả thù…

Ngược lại có người cho là dũng cảm, sống thật, thể hiện cái “tôi”; còn người trong cuộc tự nhận là sám hối, giải tỏa cõi lòng...

Cần có chuẩn mực đánh giá. Chuẩn mực đó không phải thước đo cứng nhắc, bất di bất dịch mà biện chứng. Chúng ta có chuẩn mực về chân, thiện, mỹ; nhân, lễ, nghĩa, trí, tín hay công, dung, ngôn, hạnh… nhưng bản thân chúng cũng luôn vận động, phát triển.

Vì vậy cùng với việc cổ vũ những phẩm chất tốt đẹp, phê phán thói hư tật xấu, chúng ta cùng nhau tìm ra chuẩn mực phù hợp với thời đại để soi sáng nhiều vấn đề phát sinh trong cuộc sống.

Nguồn:Tiền Phong
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Các giá trị Đạo đức

    21/05/2018Nguyễn Trần BạtVai trò định hướng cho các ứng xử của con người và cộng đồng người thuộc về đạo đức, mà cái gốc của nó là cái thiện, một trong ba giá trị phổ quát nhất trong đời sống tinh thần của nhân loại: chân, thiện, mỹ...
  • Quan hệ giữa đạo đức và kinh tế trong việc định hướng các giá trị đạo đức hiện nay

    27/09/2016Nguyễn Thế KiệtĐạo đức quan hệ với kinh tế là điều không ai nghi ngờ. Nhưng, trong quá trình chuyển đổi cơ chế hiện nay, do tác động của kinh tế, đạo đức biến động theo xu hướng tiến bộ hay thoái hóa, thăng hoa hay sa đọa? Phải chăng kinh tế phát triển thì trình độ đạo đức xã hội tự nhiên sẽ được nâng cao? Phải chăng quan niệm hiệu quả đồng nghĩa với chủ nghĩa sùng bái đồng tiền?
  • Nhận diện những hiện tượng phản văn hóa

    27/10/2014Phùng HiểnỞ nước ta, nhiều năm gần đây cùng với sự xuất hiện các giá trị văn hóa mới, những hiện tượng phản văn hóa ngày một gia tăng. Nhận định và đấu tranh với các phản văn hóa không phải một việc đơn giản. Có những phản văn hoá lại nhân danh văn hóa, nhân danh chủ nghĩa nhân đạo tồn tại như những mẫu mực sống của một cộng đồng người nhất định...
  • Giá trị đạo đức và sự biểu hiện của nó trong đời sống xã hội

    25/10/2014Mai Xuân Hợi...sự tiến bộ của đạo đức là do những giá trị đạo đức trong lịch sứ phát triển của nó tạo thành. Trong các học thuyết về đạo đức, có học thuyết chỉ có giá trị thúc đẩy tiến bộ xã hội ở một thời điểm nhất định nào đó, nhưng cũng có những học thuyết đạo đức có thể có giá trị lâu dài đối với sự phát triển xã hội...
  • Giá trị đạo đức truyền thống và những yêu cầu đạo đức đối với nhân cách con người Việt Nam hiện nay

    10/08/2006Cao Thu HằngNhững giá trị tinh thần và đặc điểm của nhân cách con người Việt Nam có nguồn gốc sâu xa và bắt nguồn từ những hoàn cảnh địa lý, môi trường tự nhiên, lịch sử và xã hội...
  • Hướng các giá trị đạo đức truyền thống theo hệ chuẩn giá trị chân - thiện - mỹ

    04/08/2006TS. Đặng Hữu ToànToàn cầu hoá kinh tế theo hướng phát triển kinh tế thị trường khi mà thang giá trị và chuẩn giátrị ở các nước còn nhiều khác biệt đang đặt ra những vấnđề cấp bách cho mọiquốc gia, dân tộc trong việc định hướng giá trị nói chung, định hướng các giá trị đạo đức truyền thông nói riêng...
  • Giá trị đạo đức- giá trị bản thân và giá trị xã hội

    11/03/2006Ngô ToànĐạo đức là một hệ thống giá trị, một hiện tượng xã hội mang tính chuẩn mực, thể hiện mệnh lệnh, đánh giá rõ rệt...
  • Xây dựng hệ tiêu chuẩn văn hoá chính trị toàn cầu

    22/10/2005Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch / Tổng giám đốc, InvestConsultToàn cầu hoá là một quá trình tương tác trên quy mô toàn cầu của các loại hình hoạt động xã hội trong đó có loại hình hoạt động chính trị. Thể hiện cơ bản nhất của toàn cầu hoá là sự hợp tác toàn cầu. Xây dựng nền văn hoá chính trị có quy mô toàn cầu chính là xây dựng hệ ngôn ngữ chính trị để tất cả những người đại diện trên thế giới này có thể đối thoại, và cũng chính là loại bỏ những mặt dị biệt thái quá đồng thời thời tìm kiếm những mặt chung nhất liên quan đến lợi ích toàn cầu làm xuất phát điểm cho những cuộc đối thoại đó.
  • xem toàn bộ