ChúngTa.com

Xuất thân từ một gia đình công nhân,từng đảm đương nhiều trọng trách trong công tác Đảng: Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Trường ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương và nay giữ cương vị Trợ lý Tổng Bí thư, nhà báo lão thành Hữu Thọ luôn tâm huyết với các vấn đề của giai cấp công nhân. Câu chuyện của ông với phóng viên Báo Lao Động về vai trò, vị trí của giai cấp công nhân hiện nay trong nấc thang xã hội, có nhiều điều khiến chúng ta suy nghĩ.

“Tìm hiểu một số doanh nghiệp, kể cả những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tôi thấy khi người chủ - người lãnh đạo quản lý nghĩ đến tương lai lâu dài thì họ lại rất quan tâm đến người công nhân, bởi vì đây chính là lực lượng làm ra của cải, thực hiện những hợp đồng của họ ký kết. Đó là những xí nghiệp biết nhìn xa trông rộng. Chỉ có những người “bóc ngắn cắn dài’ thí mới cắt xén những điều kiện của công nhân. Tôi cho rằng, chăm lo đến người công nhân là xu thế tất yếu ở các xí nghiệp làm ăn lớn của chúng ta’.

Thưaông, một điều tra mới đây ở Trung quốc cho thấy trong bậc thang giá trị xã hội, giai cấp công nhân nước này đã tụ xuống vị trí thứ 8/10- chỉ đứng trênnông dânvà người thất nghiệp. Ở nướcta dùchưa có xếp hạng, nhưngrõ rànglà vị thế của giai cấp công nhân đang trong tình trạngsuy giảm đánh báo động?

Quanđiểm của Đảng ta với giai cấp công nhân rất rõ, Đảng ta coi khối liên minh của giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức là nền táng của khối đại đoàn kết dân tộc, giai cấp công nhân là một trong những lực lượng tiên phong trong quá trình CNH-HĐH đất nước. Nhưng trong thực tế, người ta coi trọng giai cấp công nhân đến đâu thì cần phải đánh giá. Những bậc thang giá trị xã hội không phải chỉ xuất phát từ quan điểm của Đảng mà được. Bây giờ, người ta thường lấy quyền uy và giá trị đồng tiền để so sánh thì tôi có cảm giác giai cấp công nhân không còn giữ được bậc thang giá trị trong xã hội như trước đây, nghĩa là không còn được kính trọng như mong muốn của Đảng. Đây là điều tôi rất quan tâm, thậm chí lo lắng. Tôi đọc một số tài liệu của nước bạn tổng kết công cuộc cải cách, thì vấn đề vai trò của giai cấp công nhân trong thực tế cũng là nỗi lo lắng của họ. Tôi mong rằng chúng ta cũng nên có những điều tra khách quan để đánh giá đúng thực trạng giai cấp công nhân, bởi vì có những thực tế không giống mong muốn của chúng ta, mà chúng ta cứ lấy mong muốn để gò thực trạng vào thì sợ là chúng ta chỉ nhìn thấy màu hồng. Khi mà một hệ thống chính trị không có cơ sở xã hội từ những người lao động, lúc bình thì không sao, nhưng lúc biến thì thế nào?

Quan điểm nhất quán trướcsau như mệt của Đảng ta: Xác định giai cấp công nhân là lực lượng nòngcốt, vậy vấnđề ở đây là phải làm sao để giai cấp công nhân có được vaitrò đích thực mà Đảng uỷ thác?

Trong các văn kiện của Đảng và ngay trong dự thảovăn kiện trình Đại hội Đảng Xhiện nay đều chỉ đạo dành sự quan tâm đặc biệt cho việc bồi dương giai cấp công nhân trên các mặt: Nâng cao giác ngộ chính trị và bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ văn hoá và nghề nghiệp theo hướng trí thức hoá công nhân, bảo đảm thực thi luật pháp liên quan đến đời sống của giai cấp công nhân,chăm lo bồi dưỡng người công nhân trở thành nhà lãnh đạo và nhà quản lý, bồi dương giai cấp công nhân trở thành giai cấp công nhân hiện đại trong thời kỳ hội nhập quốc tế và tiếp cận nền kinh tế trí thức... Chỉ đạo của Đảng là như vậy, vấn đề là tổ chức thực hiện. Điều này phải được thấm nhuần trong từng doanh nghiệp, trong từng địa phương. Chúng ta phát triển kinh tế mà không nghĩ đến cơ sở xã hội của sự phát triển kinh tế bền vững, mà không xây dựng một nền tảng vững mạnh của khốitoàn dân thì sẽ khó phát triển theo định hướng.chúng ta phải đổi mới, mà trọng tâm là phát triển kinh tế. Khi kinh tế kém phát triển thì người lao động là người khổ đầu tiên. Nhưng khi kinh tế mở ra mà không quan tâm đến chính sách xã hội, không quan tâm đấy đủ tới việc xây dựng lực lượng chính trị thì sẽ khó phát triển bền vững. Tất nhiên, khi xã hội phát triển, nguồn nhân lựccho sự phát triển bền vững, đúng định hường của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá bao gồm các nhà lãnh đạo,quản lý tài năng, các nhà khoa học, văn hoá sáng tạo, đội ngũ người lao động lành nghề, các doanh nhân thành đạt, hết lòng vì đất nước. Phải bồi dưỡng toàn bộ nguồn nhân lực đó chứ không phải chỉ riêng giai cấp công nhân.Nhưng ở đây, ta đang nói về giai cấp công nhân...

Thưa ông, nhìn vào đội ngũ cán bộ tham gia cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp có thể thấy những người xuất thân từ giai cấp công nhânngày càng ít.Điều gì khiến giai cấp công nhân bị tụt hậu như vậy?

Tôi có cảm giác anh chị em công nhân lúc này ít được thông tin, ít được giáo dục về chính trị. Với mức lương bổng hiện nay, nhiều anh em phải làm thêm mới đủ sống cho nên không còn nhiều thời gian để sinh hoạt, học tập. Rồi nguồn thông tin lại không có (chủ yếu là nghe loa, làm gì có báo để đọc). Ngay việc sinh hoạt cho công nhân cũng khó có điều kiện. Khi là trưởng ban tư tưởng văn hoá trung ương, chúng tôi từng nhận xét, trong thời kỳ đổi mới, công nhân là một trong những lớp người ít được thông tin và được giáo dục chính trị nhất. Đây là điều tôi hết sức lo lắng. Thế rồi việc thực hiện trí thức hoá giai cấp công nhân thì phải có chính sách đặc biệt như thế nào để bồi dưỡng anh chị em về chuyên môn, về văn hoá. Cứ cho là có số liệu cho thấy trình độ tri thức của anh em mỗi năm một cao hơn, thì cũng đừng nên lấy đó làm phấn khởi vì chúng ta cần phải so sánh nó với yêu cầu của nền công nghiệp phát triển như vũ bão hiện nay. Tôi cho rằng "những việc cần làm ngay" là tạo sự bình đẳng về giáo dục và y tế cho giai cấp công nhân. Làm sao để con cái công nhân có cơ hội học lên cao, nếu không con em họ trở thành tầng lớp có trí tuệ thấp trong xã hội thì rất nguy. Tất nhiên, chăm lo không cứ phải là bao cấp như trước đây mà phải tìm cách xã hội hoá, phải đánh thuế vào những người có thu nhập cao để lấy tiền giúp đỡ người nghèo, người yếu thế về vật chất. Tôi đã đi thăm một số khu công nhân và tôi đặc biệt quan tâm đến công nhân nữ.Đi một số nơi thấy chị em vui vẻ vì mới từ nông thôn nghèo khó ra, nay tiếp cận đời sống công nghiệp thì cũng đã có bước cải thiện, nhưng tương lai của những người nữ công nhân ấy như thế nào là điều tôi hết sức băn khoăn. Không ít chị em không cỏ chổng hoặc không dám lấy chồng vì thu nhập không đủ nuôi con, không đủ cho con ăn học, trong lúc đó sức khoẻ ngày một giảm sút, nhà cửa vẫn ở thuê...

Thấy hết, vạch rahết tình trạng bất cập của giai cấp công nhân hiện nay, cũng có nghĩalà chúngta đã tìm thấy hướng để củng cố địa vị, của lực lượng nòng cốt này. Và đây làđiều chúngta có thểlạc quan, thưa đồng chí?

Về lực lượng giai cấp công nhân hiện nay, có thể thấy số lượng công nhân ngày càng đông đảo và chất lượng cũng được nâng cao. Đáng phấn khởi là có những ngành chúng ta đã theo kịp sự phát triển của thế giới hiện đại, ví dụ như xây dựng nhà cao tầng, đóng tàu trọng tải lớn, làm cầu - đường hiện đại, lắp ráp điện tử. Rõ ràng đội ngũ công nhân của chúng ta đang trưởng thành. Đã xuất hiện những tấm gương, điển hình cho thấy giai cấp công nhân của ta có thể vươn lên lâm chủ khoa học hiện đại, người nghèo có thể vươn lên đạt học vấn cao.

Tất nhiên, khi đi vào nền kinh tế thị trường thì chúng ta cũng phải chấp nhận có giàu, có nghèo. Sự chênh lệch về mức thu nhập do lao động, do quản lý thực ra là động lực kích thích phát triển của xã hội, nhưng chênh lệch giàu nghèo bao nhiêu là vừa, chứ nếu để nó dãn ra quá rộng, quả nhanh thì sẽ ảnh hưởng đến sự đồng thuận xã hội. Đây là một bài toán khó, không chỉ đối với chúng ta. Tuy nhiên, nếu chúng ta thực hiện tốt chỉ đạo của Đảng và quản lý của Nhả nước thì chúng ta hoàn toàn có khả năng nâng cao chất lượng đội ngũ giai cấp công nhân, là điều kiện để nâng cao bậc thang giá trị của giai cấp công nhân trong xã hội.

Xin cảm ơn đồng chí!