Thuở sách vở còn khan hiếm, di chuyển còn khó khăn, “xe sách” là một hình ảnh rất quen thuộc, giúp đem văn chương, sách vở đến với mỗi người. Mỗi khi có một chuyến xe sách ghé qua, một vùng náo nhiệt, rộn ràng lại hình thành...

Những chuyến xe chở đầy sách thường tìm tới những miền quê, những ngôi làng hẻo lánh, khu vực ngoại ô… Những nơi này không có nhiều hiệu sách bình dân, thư viện cũng thường ở xa.

Những chuyến xe sách đã đi vào dĩ vãng, là hiện thân của một thời kỳ sách vở còn khan hiếm, di chuyển còn khó khăn. Những chuyến xe sách đầu tiên xuất hiện trên thế giới từ khoảng thập niên 1850, ở những miền quê của nước Anh. Khi đó, xe sách chủ yếu nằm trên những chiếc xe ngựa.

Về sau, khi xe hơi phổ biến, những “thư viện lưu động” này thay đổi diện mạo, từ xe ngựa chuyển sang xe tải. Thời kỳ phổ biến nhất của những chuyến xe sách là giữa thế kỷ 20, lúc này, xe sách đã trở thành một hình ảnh quen thuộc của đời sống văn hóa nhiều nước phương Tây.

Cho tới hôm nay, xe sách vẫn còn hoạt động ở một số quốc gia trên thế giới, chủ yếu là ở những vùng miền xa xôi, hẻo lánh. Dù vậy, nhìn chung, xe sách đã là một hình ảnh xa lạ thuộc về quá khứ.

Một chuyến xe sách hồi năm 1925.

Xe sách của thư viện công cộng thành phố Cincinnati, bang Ohio, Mỹ năm 1927.

Xe sách lưu động ở Kurdistan, Iran năm 1970.

Những chuyến xe sách ở Châu Âu thập niên 1960 có thiết kế trang nhã.

Một thư viện lưu động. Ảnh chụp năm 1948.

Xe sách ở Indonesia đầu thế kỷ 20.

Một xe sách đậu trong công viên hồi năm 1940.

Sự háo hức của trẻ nhỏ mỗi khi có xe sách tìm tới.

Xe sách ở bang Iowa, Mỹ hồi năm 1927.

Thư viện lưu động ở quận Multnomah, bang Oregon, Mỹ năm 1926.

Xe sách ở thành phố Greensboro, bang Bắc Carolina, Mỹ năm 1936.

Xếp hàng mua sách trước một xe sách ở Hà Lan.

Xe sách về miền quê. Ảnh chụp năm 1933.

Hai cậu bé đang đọc “ngấu nghiến” những cuốn sách yêu thích bên trong một thư viện lưu động. Ảnh chụp hồi thập niên 1920.

Trẻ nhỏ tập trung bên thư viện sách lưu động miễn phí của quận Kern, bang California, Mỹ năm 1947.

Một xe sách lưu động của thư viện quận New Castle, bang Delaware, Mỹ.

Ngay cả ở hiện tại, xe sách vẫn được duy trì ở một số nơi như một hình ảnh đẹp, khuyến khích thói quen đọc sách trong cộng đồng dân cư. Những chuyến xe này vẫn tiếp tục mang đến niềm vui mở ra từ trang sách. Trong ảnh là xe sách lưu động rất hiện đại ở quận Sanpete, bang Utah, Mỹ.