ChúngTa.com

Quả thật không ai có thể phủ nhận thành công và mức ảnh hưởng của Led Zep đối với nhạc rock. Nhưng tại sao Led lại đạt đưọc đỉnh cao đó?

Điều đầu tiên không thể phủ nhận được đó là tài năng của mỗi thành viên và toàn ban nhạc. Trước khi trở thành Led Zeppelin lừng lẫy, các thành viên của Led đã từng có kinh nghiệm với nhiều nhóm nhạc khác nhau. Ai cũng đã tích luỹ được một lượng nội công khá thâm hậu hay nói một cách khác, khi đến với Led cả bốn thành viên không còn là nhũng chàng trai chân ướt chân ráo lần đầu tiên đặt chân vào thế giới nhạc rock. Họ biết mình phải làm gì. Tuy nhiên, khác với kiểu nhũng super groups có thừa bản lĩnh và kinh nghiệm nhưng thiếu đoàn kết, Led Zeppelin là một khối đoàn kết vô cùng vững chắc giữa bốn thành viên. Họ hiểu tài năng của nhau và tôn trọng lẫn nhau. Đó là nền tảng của mọi sự thành công.

Về mặt nghê thuật, mặc dù vẫn trung thành với thể loại blues của nhóm Yardbirds nhưng Led không rập khuông một cách cứng nhắc. Thay vì tuân theo những khuông khổ và qui tắc trong âm nhạc, Led bắt âm nhạc tuân theo những qui tắc riêng của mình. Kĩ thuật guitar của Jimmy Page thuộc hàng siêu đẳng trên thế giới với nhũng câu riff để đời. Đó là kết quả của một quá trình luyện tập và phấn đấu không ngừng để tránh lặp lại chính mình. Các câu riff trong những ca khúc của Led luôn phong phú nhưng vẫn mang nặng màu sắc đặc biệt của Jimmy Page: hiếu chiến nhưng vẫn đầy tình cảm.

Một yếu tố thành công nữa của Led chính là sự đi trước thời đại. Những năm cuối của thập niên 60, rock nặng chưa thực sự có chỗ đứng. Deep Purple và Black Sabbath vẫn chưa thành danh. Rolling Stones, The Who, Cream tuy nặng nhưng vẫn chưa vượt quá ngưỡng cửa của nhạc blues 12 bars truyền thống. Giọng ca của các ca sĩ thời đó vẫn còn hiền lắm. Led Zeppelin đã phá vỡ mọi khuông khổ đó để tạo ra một khuông khổ mới cho chính mình: đó là nhạc rock nặng của thập niên 70.

Trên sàn diễn, Led là một nhóm kích động và gợi dục thât sự. Lợi thế về mặt ngoại hình của các thành viên cho phép họ phát huy tối đa tính biểu cảm bằng nét mặt và thân thể.. Robert Plant và Jimmy Page là những rocker đầu tiên dám cởi trần biếu diễn trên sân khấu trong khi các nhóm rock khác vẫn còn nặng màu complê cà vạt. Hình ảnh cởi trần của Robert Plant trở thành nhãn hiệu cầu chứng của nhóm khi diễn live và nhanh chóng được các nhóm khác học hỏi.

Sự ăn ý trên sàn diễn cũng là một điểm hấp dẵn của Led. Các thành viên khi diễn thì chủ yếu diễn theo ngẫu hứng chứ không theo bài bản. Khó ai có thể thấy được Led chơi một ca khúc trên sân khấu giống như trong phòng thu. Các bài hát của Led trên sàn diễn thường biến thành những bài ứng tác-ứng tấu (jam), đôi khi dài hơn 20 phút. Thông thường thì giữa đoạn giang tấu (interlude) bằng guitar của Jimmy Page, Plant sẽ hát theo kiểu ứng tác nhạc soul dựa theo âm giai của ca khúc (ad libs). Page nguợc lại sẽ nắm lấy nhũng câu ad libs của Plant mà dẫn dắt sang một bài mới. Đây không chỉ đơn thuần là hát theo kiểu liên khúc mà là cả một nghệ thuật vì tất cả hoàn toàn do ngẫu hứng. Nó bắt buộc mỗi thành viên của ban nhạc ngoài việc nắm vững nhạc lí để tránh khỏi rớt nhịp hay lạc tone mà còn phải hiểu ý nhau một cách thấu sưốt để chụp ngay câu ngẫu hứng của người kia mà tung hứng cho đúng. Không phải chỉ một hai ca khúc mà hầu như tất cả các ca khúc trong buổi diễn đều được chơi theo kiểu jam như vậy. Lấy ví dụ như khi chơi ca khúc "Whole lotta love" trong buổi diễn live tại sân Madison Square năm 1973, sau khi hết lần giang tấu thứ nhất, Plant chen ngang bằng ca khúc "San Francisco" quen thuộc của Scott McKenzie trên giai điệu của bài "Whole lotta love" rồi đột ngột chuyển sang ca khúc blues truyền thống "Rock and roll mama" rồi mới trở về lại bài hát ban đầu (bạn nào có đĩa "The song remains the same" ghi lại buổi diễn này sẽ thấy được lối chơi độc đáo của Led). Cách chơi này khiến khán giả vô cùng thích thú vì chẳng ai biết được Led sẽ biến những bài hát quen thuộc thành cái gì. Mỗi buổi diễn, Led đều thổi sinh khi mới vào những bài hát của mình (đố anh nào dám bảo rằng Led hát play back!).

Về mặt nội dung., nhũng ca khúc của Led mang đậm màu sắc thần thoại Bắc Âu của những thiên anh hùng ca bất tử. Đặc biệt các thành viên của Led là fan của nhà văn Tolkienschuyên viết chuyện thần thoại, tác giả của "The Hobbit" và "Lords of the rings". Các ca khúc "Ramble on" và "The battle of Evermore" được viết dựa trên cốt truyện của "Chúa Tể những chiếc nhẫn (Lords ò the rings)" còn "Stairways to heaven" và "Immigrant song" thì dựa trên tác phẩm "The Hobbits".

Thập kỉ 60-70 là thập kỉ của nhũng điều mới lạ về mặt tư tưởng. Dân hipppie không tin vào chính phủ và những giá trị đạo đức mà họ cho là giả tạo mà tin vào nhũng truyền thuyết của những vùng chưa biết đến, vào tư tưởng xã hội chủ nghĩa không tưởng, vào quyền năng siêu nhiên và vào hoà bình. Ca từ của Led không nằm ngoài phạm vi đó nên được đón nhận nồng nhiệt.

Trước thành công vượt bậc của Led Zeppelin, nhũng kẻ xấu mồm đã loan tin đồn nhảm rằng cả ban nhạc đã bán linh hồn cho Satan để đổi lấy tài năng va sự thành công. Tin đồn này lúc đầu chỉ nhằm vào một mình Jimmy Page vì ngoài tài nghệ guitar tuyệt luân, anh này có thói quen hay chui vào phòng đóng kín cửa cả buổi trời trước mỗi buổi diễn không ai được lai vãng đến kể cả các thành viên khác của Led. Jimmy còn thích đọc nhũng tác phẩm mang đầy tính thờ phụng ma quỉ của tay phù thuỷ thời trung cổ là Alensfer Crowley (cái tên Crowley này có quen với các tay ghiền Ozzy không nhỉ?). Chính Jimmy đã tặng Ozzy một tác phẩm của tay phù thuỷ này, đó là nguồn cảm hứng để Ozzy cho ra đời ca khúc "Mr. Crowley" trong album "Blizzard of Ozz.". Dần dần tin đồn lan rộng đến các thành viên khác, chỉ có một mình tay bass John Paul Jones bác bỏ tin đồn này vì anh là tín đồ Ki Tô Giáo, còn các thành viên khác im lặng. Thậm chí để giải thích cho những thất bại của nhóm trong cuối thập niên 70, người ta cho rằng Led đã bị Satan bỏ rơi và cái chết của John Boham chính là hình phạt của Satan dành cho sự không trung thành của nhóm. Tuy nhiên tất cả đều là tin đồn nhảm.