Năng lực và bằng cấp - Chuyện của ông thợ mộc và thợ cơ khí

07:53 SA @ Chủ Nhật - 13 Tháng Chín, 2009

Nhân dịp khai giảng năm học mới 2009 - 2010, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ GD & ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã có cuộc trả lời trực tuyến về các vấn đề liên quan đến giáo dục nước ta hiện nay. Một trong những câu nói của ông được báo chí khai thác nhiều: "Năng lực thực sự bước vào đời mới là vốn quý...".

Nhân câu nói của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, tôi xin đưa ra một số dẫn chứng thực tế mà tôi đã trải qua liên quan đến vấn đề năng lực & bằng cấp ở nước ta.

1. Hồi còn làm thợ mộc tại nhà, thình thoảng chúng tôi hay tranh thủ sang "học lỏm" từ các bác cao niên trong nghề. Vừa trò chuyện vừa nghe các bác giải thích kinh nghiệm làm các sản phẩm mộc cao cấp mới thấy nếu có năng lực sẽ có giá thế nào. Bác dẫn chứng chuyện thi tay nghề như sau: thi bậc 3 lên bậc 4, thợ mộc chỉ làm mỗi việc đơn giản là bào phẳng hai mặt của hai tấm gỗ rộng khoảng 20cm, dài 50cm. Sau đó úp vào nhau nhúng xuống chậu nước cho ngập khoảng 2 phút nhấc lên mở ra hai mặt úp vẫn khô là đạt yêu cầu.

Nghe thì như thế nhưng làm được không hề đơn giản, phải qua thực tế nhiều và phải để ý sửa tay liên tục mới có được trình như vậy. Bác kết luận: Học xong có chứng nhận bậc thợ thì chỉ là tạm thời chấp nhận tay nghề thôi, đừng có vội mơ mộng đến việc làm các sản phẩm đẹp, cao cấp. Phải học thêm nhiều lắm và phải yêu nghề thì mới có năng lực thực sự. Nhiều người có tay nghề bậc thợ cao nhưng xin đi làm vẫn bị loại là vì thế, quan trọng là không rèn luyện "năng lực tay nghề" trượt là phải. Đúng là một bài học hay về năng lực và bằng cấp.

2. Năm 1997, tôi đi thi tuyển làm thợ cơ khí tại một công trình do nhà thầu Hàn Quốc làm chủ đầu tư. Đó là một khách sạn tại khu vực Hồ Tây. Bài thi rất đơn giản và thực tế : Mỗi người một đoạn ống thép cộng với một cút góc tự đem ra hàn gắn vào nhau cho vuông góc, sau đó nhà thầu sẽ cho lắp các sản phẩm vào hệ thống, cho bơm áp lực nếu không dò rỉ là đạt yêu cầu.

Trong số người tham gia thi tuyển, có rất đông công nhân Việt Nam được đào tạo bài bản tại các trường dạy nghề, có bằng cấp bậc thợ do các công ty nhà nước chứng nhận. Họ đem vào nộp cho nhà thầu và đề nghị "xem xét ưu tiên". Câu trả lời họ nhận được là: hãy đem sản phẩm của anh vào kiểm tra, nếu đạt thì OK luôn, còn không xin mời cầm hồ sơ về. Kết quả chỉ một trong số năm sáu người có chứng chỉ bậc thợ đạt yêu cầu, còn lại... đều trượt. Kết luận của nhà thầu: Bằng cấp của các anh thì cũng tốt nhưng ưu tiên vẫn là sản phẩm phải đạt yêu cầu, như vậy năng lực thực vẫn cần hơn, mà năng lực thực thì trong bằng cấp nhiều khi không thể hiện được.

LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Phẩm hạnh là giá trị quan trọng nhất của nhân lực

    27/05/2015Hải Lan (Thực hiện)"Chuyên môn không phải là tất cả sự hấp dẫn của con người. Giá trị văn hoá, hiểu biết văn hoá, sự duyên dáng trong hành vi cũng như ứng xử của các bạn chiếm vào khoảng 50% giá trị thương mại của các bạn. Trình độ chuyên môn chỉ có giá trị khoảng 15% khi các bạn tìm công việc". Kinh nghiệm của chuyên gia Nguyễn Trần Bạt...
  • Việc học & việc đời

    05/09/2016Bùi Trọng LiễuDĩ nhiên, cần có học để có thể vào đời đó là một sự hiển nhiên, như tôi có dịp nhắc đi nhắc lại nhiều lần, trong đó có đề cập đến mục tiêu của việc học như sau: Mục tiêu thứ nhất là tạo lập một cơ sở tri thức văn hoá cho con người và xã hội...
  • Một góc nhìn khác về bằng cấp

    22/03/2016Tạ Thị Ngọc ThảoCó nhiều nguyên nhân khiến người ta không thể tìm đến trường để học: không trang trải nổi chi phí học tập, bận nuôi sống bản thân mình và lo cho nhiều người khác... Nhưng cũng có những người sau khi làm bài toán so sánh họ chọn con đường tự học, tự đào tạo. Theo họ, lợi ích thu được từ việc đến trường không bằng cơ hội, thời gian, tiền bạc… mà họ phải mất đi....
  • Thật và giả

    15/03/2007Thu LêTết vừa qua tôi đến chơi nhà một người bạn, nhìn giò phong lan treo bên cửa sổ rất khó nhận ra thật hay giả. Người ta tạo ra những bông hoa giống như hoa giả và làm ra nhiều thứ hoa giả giống như hoa thật...
  • PhD hay DBA?

    10/11/2006Trương Thu HàSau khi hoàn thành chương trình MBA, có thể bạn sẽ cảm thấy như mình không bao giờ muốn học nữa! Điều này là dễ hiểu bởi vì bạn đã phải vất vả để vượt qua nó. Tuy nhiên đôí với những ai quan tâm tới vấn đề theo đuổi việc học hành ở trình độ cao hơn, có hai văn bằng có thể hợp với những ai đã tốt nghiệp MBA. Đó là chương trình PhD và DBA....
  • Học chỉ cốt lấy điểm cao

    01/01/1900Thu LinhThách thức của giáo dục là thách thức của phát triển. Kinh nghiệm thành công trong mở cửa để phát triển của các nước đi trước đã khẳng định điều này. Việt nam là dân tộc có truyền thống hiếu học
  • “Lệch chuẩn” trong giáo dục

    24/10/2006Ngụy Hữu TâmGiáo dục chính là quá trình xã hội hoá, tạo điều kiện cho mỗi thành viên tiếp cận xã hội đó. Tuy những năm đầu cách mạng, ngành giáo dục của chúng ta đã có một số kết quả đáng kể, nhưng sau đó có sự hụt hẫng. Để minh chứng cho yếu kém của ngành giáo dục nước ta, tôi xin cung cấp thêm cho bạn đọc một thông tin nữa...
  • Để tạo nhân tài hay đào tạo người biết việc?

    25/09/2006Bùi Trọng LiễuMới đây, tôi thấy một số người dùng cụm từ “đào tạo nhân tài". Đằng sau từ ngừ còn có khái niệm, quyết tâm va cách tiến hành. Vì thế nên tôi đã tìm tra từ điển, rồi lại hỏi thăm đồng nghiệp trong và ngoài nước về ý nghĩa của cụm từ đó, rốt cục cũng chẳng ai giải thích được cho thỏa đáng. Tôi đành thử "đoán" và viết mấy dòng này như những câu hỏi cần được nêu.
  • Đừng tiếc tiền đầu tư kiến thức

    22/07/2006V.A & nhóm tư vấn HR"Con đường nào cũng là quá trình của một đẳng thức gồm sự chuẩn bị và nắm bắt cơ hội kịp lúc!" - ông Vũ Xuân Tường, Giám đốc tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực của Công ty Theodore Alexander (chuyên sản xuất hàng nội thất bằng gỗ), đúc kết từ kinh nghiệm quản lý 8.000 lao động tại doanh nghiệp của mình...
  • Có nên sưu tầm bằng cấp?

    14/07/2006Lê Ngân (Careers)Nhiều người mới tốt nghiệp đã nhanh chóng vỡ mộng vì cuộc sống đi làm, họ thấy mình không đi đến đâu, chán ngán với công việc, buồn chán với những quy định cơ quan, và nghĩ rằng cách duy nhất để cải thiện hoàn cảnh đó là đi học...
  • Văn hóa

    22/05/2006Phạm ToànChúng ta cần định nghĩa về văn hóa thật chặt chẽ, thật đầy đủ và nhất là định nghĩa đó phải đủ sức dẫn con người đi tới những hành động văn hóa. Đó là một cách làm đi từ gốc của vấn đề...
  • Cơn khát bằng cấp, học hàm, học vị

    14/11/2005GS. Hồ Ngọc ĐạiNhân loại đang cơn khát tư hữu và cơn khát quyền lực. Cơn khát ấy là chuyện tất nhiên, nó thế là nó thế, không nên đặt ra vấn đề tốt xấu, sang hèn (mà có chăng thì chỉ ở cách thức thỏa mãn thôi)...
  • Học để có kiến thức, không vì bằng cấp

    06/08/2005Tiến sĩ Phan Quốc ViệtQua cách học và cách dạy hiện nay ta có cảm tưởng rằng mục tiêu của sinh viên là học để lấy bằngvà mục tiêu của các trường cũng là dạy để cấp bằng. Thực trạng đào tạo hiện nay phản ánh khá rõ cách hiểu sai về mục tiêu đào tạo. Vì hiểu mục tiêu đào tạo là có bằng nên hiện nay các trường chỉ cố gắng cung cấp một số lượng kiến thức nhất định đủ để cấp được bằng cho sinh viên...
  • Nạn bằng giả đâu khó giải quyết

    09/07/2005Tiến sĩ Nguyễn Quang ANạn bằng giả là một câu chuyện nhức nhối ở nước ta. Từ tháng 10 đến tháng 12. 2004, cục hải quan TPHCM phát hiện 120 văn bằng chng chỉ giả, xử lý kỷ luật trên 100 cán bộ; 73 cán bộ Sở thương mại Hà Nội dùng văn bằng giả; trong số 1,28 triệu trường hợp được Bộ GDĐT kiểm tra phát hiện 7.425 (0,58%) văn bằng chứng chỉ không hợp pháp. Nếu tính chi phí xã hội cho việc kiểm tra văn bằng chắc không nhỏ. Nếu tính cả tác hại do người có bằng giả gây ra thì có thể rất khủng khiếp, đó là chưa nói đến ảnh hưởng băng hoại đạo đức nó gây ra cho toàn xã hội.
  • Tốt nghiệp cử nhân, làm lao động phổ thông

    09/07/2005Việc làm cho sinh viên sau khi ra trường hiện đang là một vấn đề rất nan giải, chưa có biện pháp giải quyết hữu hiệu. Một thực tế trớ trêu hiện nay: người có bằng cấp, năng lực thật sự được đào tạo trong môi trường giáo dục tốt nhưng lại không có điều kiện xin việc, phải sống lay lất qua ngày với những công việc không cần đào tạo chuyên sâu.
  • Lượng đổi chất không đổi

    06/07/2005Ths.Lê Hoàng Tùng“Chào các em, thi cử thế nào?- Chán lắm anh ạ, thất vọng kinh khủng”. Đó là câu mở đầu cho một đoạn họi thoại ngắn mà tôi nghe được vào đầu giờ làm việc sau đợt thi thứ hai của kỳ thi tuyển sinh cao học 2005. Tiếp đó, là những bức xúc về sự lơi lỏng kỷ luật phòng thi, về sự thiếu nghiêm túc của phần đông thí sinh... Lâu nay, báo chí nói nhiều đến sự sụt giảm của chất lượng đào tạo cao học. Bản thân tác giả cũng là một thạc sỹ đã trải nghiệm quá trình đào tạo đó, đúng là có rất nhiều chuyện cần phải xem xét!
  • "Phao" là một bệnh dịch của xã hội

    02/07/2005Tiến sĩ Hồ Thiện HùngChuyện “phao” tràn ngập ở các hội đồng thi không còn mới mẻ, nó đã tồn tại từ nhiều năm nay. Nếu giám thị thực thi nhiệm vụ thì có nơi xuất hiện những kẻ côn đồ hành hung cả thầy.
  • Cuộc rượt đuổi bằng cấp

    01/06/2005Ra trường thất nghiệp, chưa biết về đâu thì... làm cái cao học (nghe thật sang). Có việc rồi nhưng trốn việc, cao thủ nhất là xin cơ quan cho đi học.
    Bất mãn sếp, đi học! Thấy đứa trẻ hơn ngồi ghế trên mình, ngứa mắt, cũng đi học!
    Tóm lại, cứ bị ức chế thì nên đi học. Một công đôi việc, rất văn minh! Nhưng đi học để làm việc, hay chỉ là rượt đuổi bằng cấp?
  • Đổ xô kiếm “mác” tiến sĩ để thăng tiến

    14/01/2004Tiến sĩ là học vị cao nhất trong khoa học. Tuy nhiên, tại Việt Nam, bằng tiến sĩ “hấp dẫn” chủ yếu đang chỉ bởi tư cách là “giấy thông hành” bắt buộc cho sự thăng tiến. Số người dự định theo học sau đại học với toan tính có bằng cấp cao để dễ bề tiến thân mà không phải vì thực sự đam mê nghiên cứu khoa học ngày càng nhiều.
  • Tản mạn về mảnh bằng Ph.D

    06/12/2003Ngô Quang Hưng"Những năm gần đây có khá nhiều sinh viên Việt Nam du học ở Mỹ và nhiều nước khác, bằng nhiều con đường khác nhau. Người có học bổng, chức trợ giảng (teaching assistant - TA), hoặc trợ nghiên cứu (research assistant - RA), người thì du học tự túc. Tôi không nhớ chính xác là đã đọc ở đâu đó rằng có hơn nghìn du học sinh mỗi năm sang Mỹ. Nhiều người trong số họ theo học tiến sĩ (Ph.D)." ChúngTa.com xin đăng tải vài viết của anh Ngô Quang Hưng viết trên mailling list [email protected] về vấn đề này.
  • xem toàn bộ