Ra biển, phải bắt đầu từ bờ

12:41 CH @ Thứ Ba - 16 Tháng Năm, 2006
Vòng đàm phán thứ 12 Việt - Mỹ là vòng đàm phán cuối cùng để bước vào "con tàu" WTO mà Việt Nam sẽ trở thành thành viên chính thức của "thuỷ thủ đoàn" thương mại thế giới. Có thể nói, "duyên nợ" Việt - Mỹ luôn kịch tính đến phút chót. Cách đây 52 năm, tại Hội nghị Geneva đã từng xảy ra chuyện tương tự: Tranh luận và mâu thuẫn, hoà giải và thống nhất ý kiến... cho đến tận... sáng!

"Ngôi nhà" WTO là một ngôi nhà thoáng, rộng nhưng lại có vô số những quy tắc khắt khe. Nếu không, thì đã chẳng mất thời gian để đàm phán nhiều đến thế. Sự tăng trưởng khá đồng bộ của nền kinh tế và các bước chuyển mình về xã hội chứng tỏ định hướng kinh tế thị trường XHCN của chúng ta là hoàn toàn đúng đắn. Bây giờ thì cửa đã mở rồi. Vậy mà vẫn lo, thậm chí là trăn trở khá bộn bề.

Năm ngoái, bà Chủ tịch Hội đồng Thương mại Mỹ - Việt Virginia Foote nói rằng, Việt Nam phải tháo gỡ cho bằng được 271 văn bản cản trở đến tự do kinh doanh. Cho đến thời điểm này, hầu như chúng ta chỉ mới hứa "chắc chắn" chứ sự thật thì vẫn đang còn nghiên cứu! Nếu "nghiên cứu" quá chắc, e rằng đến lúc bước chân vào WTO rồi, ta sẽ vướng mắc mọi đường. Nếu vừa đi vừa gỡ những gai góc, dây leo bám víu đủ bề chắc sẽ chẳng thể đi nhanh, nếu không muốn nói là lợi bất cập hại. Đây là điều phải quan tâm giải quyết một cách rõ ràng trước khi cùng con tàu WTO rời bến. Ra biển, phải bắt đầu từ bờ.

10 năm qua, kinh tế nước ta mắc vào 25 vụ kiện lớn nhỏ về các biện pháp bảo đảm công bằng trong các quan hệ thương mại. Thực tế, ta chỉ "thắng" có 6 vụ cực nhỏ! "Thắng" có nghĩa là không bị áp thêm thuế, thật ra phải nói là không thua. Tỉ lệ thất bại hơn 75% là một tỉ lệ quá lớn. Điều đó chứng tỏ rằng trong cái "sân chơi" phức tạp của nền kinh tế thế giới, ta vẫn đang còn là một cầu thủ nghiệp dư. Nghiệp dư sẽ phải chịu thua thiệt đủ bề.

Làm thế nào để giải một bài toán khó?

Nâng cao trình độ cạnh tranh, nâng cao hiểu biết..., là những điều rõ như ban ngày. Nhưng cũng có một thông tin làm tất cả mọi người phải giật mình: Một nước có gần 2 vạn tiến sĩ, nhưng năm 2005 chỉ có một đơn xin cấp bản quyền sáng chế gửi lên Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WPO)(?). Rõ ràng kích cỡ của nền kinh tế tri thức của chúng ta hiện nay nhỏ nhoi quá, bằng cấp nhiều thành ra nhiều giấy quá. Khả năng sáng tạo kém như thế làm sao nâng mình lên đúng tầm, ngang tầm?

Cửa đã mở, nhưng vẫn chỉ là mở một cách dè dặt. Quy chế Thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) vẫn chưa được Quốc hội Hoa Kỳ xem xét. Chừng nào chưa có PNTR, chừng đó hoạt động thương mại và cả các tác động xã hội của nó vẫn làm cho sự phát triển của Việt Nam thiếu tính ổn định cao. Mặt khác, ngoài lợi thế của một số ngành như xuất khẩu gỗ và đồ gỗ, dệt may, hải sản...; các mặt hàng khác phải chuẩn bị đầy đủ về cả thế lẫn lực trước khi "cơn bão" hàng hoá tràn vào ngay sau WTO. Trong "cơn bão" đó, không thể không tính tới vị trí đáng kể của hoạt động tài chính, ngân hàng. Chẳng hạn, một khi các ngân hàng nước ngoài được quyền có 30% cổ phần thì hoạt động tài chính sẽ khác hẳn về tính chất, phạm vi, mức độ ảnh hưởng...

Phải mất biết bao công sức, thời gian, quyết tâm và không thể không ít những chịu đựng, cánh cửa mới có thể mở. Nói theo cách nói của Đại sứ Nguyễn Tâm Chiến thì "mây đã tan". Sau cánh cửa ấy là một ngôi nhà thênh thang nhiều hy vọng phát triển hay là một căn phòng bề bộn những trăn trở, âu lo? Đó là câu hỏi mà chúng ta không thể nhờ ai hoá giải, chỉ có thể trông cậy vào chính bản thân mình. Nỗ lực nhưng phải sáng tạo. Tỉnh táo nhưng cũng rất cần chấp nhận những cơn đau. Cắt bỏ một định kiến, một lề thói cũ là những điều khó. Tuy nhiên, không có cánh cửa nào muốn mở được mà lại không cần có một không gian thoáng đãng, tin cậy, trong lành. Mây đã tan, nhưng bầu trời của sự cạnh tranh đã bắt đầu vần vụ. Đó là điều buộc chúng ta phải sẵn sàng chấp nhận.
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Tinh thần mở, tri thức mở

    31/01/2016TS. Ngô Quang Hưng (Giảng viên ĐH New York)Tinh thần mở chính là sự chuyển dịch mẫu hình của khoa học và công nghệ thế giới trong hơn 30 năm bùng nổ CNTT vừa qua. Tự do tí toáy đang dần san phẳng bao nhiêu rào cản. biên giới địa - chính trị, kinh tế, văn hóa tri thức… tạo nên một "thế giới phẳng"...
  • Muốn vươn lên, chúng ta phải vượt qua đại dương trí tuệ

    29/12/2010Lê HùngĐã từng cố vấn kinh tế cho nhiều lãnh đạo cao cấp (như cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng, cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh) nên không ngoa khi ví ông như “cuốn từ điển sống” về kinh tế Việt Nam trong 20 năm đổi mới...
  • Vài cảm nhận về thời đại

    09/11/2010Giang AnhNhững đặc trưng lớn của thời đại này là gì? Dòng chảy của lịch sử sẽ đi về đâu và vị trí của trí thức trẻ Việt Nam trong dòng chảy chung ấy thế nào?
  • WTO - Bao nhiêu “nhà” là đủ

    15/05/2006GS. Võ Tòng XuânMột loạt cơ hội trước mắt sẽ dâng đến cho mọi người Việt Nam làm giàu, với một điều kiện tiên quyết: có khả năng cạnh tranh cao và lành mạnh. Việc này đòi hỏi từng nhà quản lý ở từng cơ sở, từng ban ngành trong mọi lĩnh vực kinh tế, phải biết người biết ta và biết nâng cao trình độ và khả năng cạnh tranh của mình để không bị thua trên sân nhà mình...
  • Toàn cầu hóa, được và mất

    09/05/2006GS. Văn Như CươngToàn cầu hóa về bản chất là sự mở rộng thị trường ra ngoài biên giới quốc gia, một mong muốn hiển nhiên của những quốc gia có nền kinh tế mạnh hơn, sản xuất được nhiều hàng hóa hơn so với các nước khác. Quy luật muôn đời vẫn là: có thị trướng rộng lớn hơn, có nhiều khách hàng hơn thì lợi nhuận càng cao hơn.
  • Thế giới phẳng hay không?

    06/04/2006Nguyễn Vạn PhúSau thành công với cuốn Chiếc Lexus và cây ôliu, Thomas Friedman lại vẫn là tác giả viết về đề tài “toàn cầu hóa” thành công hơn cả khi tung ra cuốn Thế giới là phẳng vào tháng tư năm ngoái và đến cuối năm bán được trên 1,1 triệu cuốn. Tuy nhiên, giới học giả nghiên cứu và giới phê bình, điểm sách lại không ngớt chê bai đủ điều về cuốn sách này. Vì sao có chuyện lạ thế?
  • “Thế giới phẳng” và Việt Nam chúng ta

    31/03/2006Nguyễn Trung“Thế giới phẳng” của Thomas L. Friedman giống cái bánh mỳ nóng mới ra lò, người mua háo hức như đã từng háo hức với “Chiếc xe Lexus và cây ô-liu” cũng của ông ta cách đây dăm năm. “Phẳng” với ý nghĩa quá trình toàn cầu hóa kinh tế kéo theo quá trình toàn cầu hóa mọi mặt đời sống xã hội loài người trên hành tinh này đi vào “luật chơi chung”...
  • Toàn cầu hóa và vận hội của Việt Nam

    28/03/2006Vũ Thành Tự AnhToàn cầu hóa không phải là một hiện tượng gì mới lạ trong lịch sử phát triển của loài người, có mới đi chăng nữa chỉ là ở chỗ làn sóng toàn cầu hóa thời nay xảy ra với tốc độ cao hơn, cường độ mạnh hơn, và phạm vi rộng lớn hơn rất nhiều so với trước đây mà. Và dân tộc ta đã có ý thức chủ động hòa mình vào làn sóng ấy...
  • Năng lực tư duy toàn cầu

    23/03/2006TS Nguyễn Sĩ Dũng (thành viên Ban nghiên cứu của Thủ tướng)Trong một đất nước đang xây dựng hòa bình và chủ động hội nhập, thì việc nâng cao sức chiến đấu không biết sẽ cần thiết và hữu ích đến đâu, nhưng việc nâng cao năng lực lãnh đạo đúng là một đòi hỏi hết sức cấp bách...
  • Học cách tư duy mới trong một thế giới thay đổi

    17/03/2006Lê Đăng DoanhTrở về sau chuyến công tác dài ngày ở Thượng Hải, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh đã có bài nói chuyện tại Câu lạc bộ Doanh nghiệp VN. Bàn về kinh doanh trong thời kỳ mới, ông nhấn mạnh rằng đã đến lúc doanh nghiệp VN cần học cách tư duy mới trong một thế giới đang thay đổi quá nhanh chóng...
  • Sống trong thế giới hôm nay

    28/01/2006Nguyên NgọcThomas Friedman, tác giả cuốn sách Chiếc Lexus và cây ô-liu, hiểu ra rằng, khác với thời Christopho Colombo, trái đất ngày nay không còn tròn nữa. Từ tròn chuyển sang phẳng là đặc điểm lớn nhất của thời đại ngày nay, và cái đó người ta gọi là toàn cầu hóa...
  • Trò truyện thời hội nhập

    27/01/2006Trần Đăng Khoa ghiCâu chuyện chúng tôi là chuyện về thời hội nhập. Một vấn đề lớn, mang tính toàn cầu. Bởi thế không thể nói qua quýt trong mấy vốc chữ...
  • Phong trào Đông Du, một trăm năm trước

    23/01/2006Nguyễn NghịTuy tồn tại không được lâu, phong trào Đông Du cũng đã để lại một dấu ấn trong lịch sử Việt Nam thời hiện đại. Sự kiện đông đảo người dân trên gần khắp đất nước tiếp tay với phong trào cho thấy ý thức chung của người dân về sự cần thiết của cái học mới...
  • Cải cách là xoá bỏ các rào cản

    18/01/2006TS. Nguyễn Sĩ DũngCải cách gắn với thời đại và với việc phát huy tiềm năng của con người. Vì thời đại chúng ta đang sống là thời đại của toàn cầu hoá nên cải cách chính là việc tìm cách trở thành một khâu không thể thiếu trong quy trình sản xuất hiện đại và toàn cầu hóa của thế giới...
  • Bài toán hội nhập

    16/01/2006TS. Nguyễn Sĩ DũngKhoảng thời gian từ nay đến lúc nước ta chính thức gia nhập WTO và hội nhập thật sự vào nền kinh tế thế giới còn lại không nhiều. Những cơ hội và thách thức to lớn đang chờ ở phía trước. Vấn đề đặt ra là phải tận dụng được những cơ hội và hóa giải được những thách thức nói trên. Và đây là bài toán không ai có thể giải thay được cho chính chúng ta...
  • Cái giá của việc "lỡ tàu" WTO

    25/12/2005Việt LâmChúng ta không vào WTO bằng mọi giá nhưng cái giá ở đó là gì không thấy ai nói đến. Và cũng chưa ai trả lời xác đáng câu hỏi: VN phải trả giá như thế nào nếu tiếp tục chậm chân...
  • "Cầm lái" và "bơi chèo"

    15/11/2005Diệp Văn SơnChính phủ có nguồn gốc tiếng Hy Lạp là "Cầm lái". Công việc của Chính phủ là cầm lái chứ không phải bơi chèo. Cung ứng dịch vụ là bơi chèo...
  • xem toàn bộ