So sánh cách tiếp cận tư duy phân tích và tư duy theo hệ thống

03:51 CH @ Chủ Nhật - 04 Tháng Năm, 2003

Hai cách tiếp cận này bổ sung lẫn nhau hơn là phủ định nhau, làm mất sức mạnh của cách tiếp cận khác.

Cách tiếp cận phân tích giảm bớt số phần tử cơ bản của hệ thống để tìm hiểu nó chi tiết và những kiểu tương tác tồn tại giữa chúng. Bởi việc thay đổi biến tại mỗi thời điểm, các tiếp cận này đưa ra những luật suy nghĩ nội bộ để cố gắng cho phép dự đoán những thuộc tính của một hệ thống dưới những điều kiện khác nhau. Để những dự đoán này là có khả năng, những luật cộng tính những thuộc tính cơ bản được kéo theo. Đó là trường hợp mà hệ thống đồng tính, bao gồm những phần tử tương tự và có những tương tác yếu giữa chúng với nhau. Quy luật của thống kê thông tin được sẵn sàng cho phép chúng ta hiểu về hành vi của vô số sự phức tạp, hỗn loạn.

Nhưng những luật công tính các thuộc tính cơ bản không áp dụng trong trường hợp những hệ thống có độ phức tạp cao bao gồm các phần tử liên kết và tương tác lẫn nhau. Những hệ thống này cần phải được tiếp cận theo cách tổ chức các thành phần cùng nhau thành hệ thống. Cách tiếp cận hệ thống xem hệ thống trong toàn thể của nó, sự phức tạp và hoạt đông của nó thông qua sự mô phỏng một hệ thống và quan sát các hiệu ứng của các loại tương tác giữa các phần tử trong thời gian thực tế. Sự nghiên cứu hành vi này dẫn dắt đúng lúc tới sự xác định những quy tắc mà có thể thay đổi, điều khiển hệ thống hoặc thiết kế những hệ thống khác.

Bảng sau so sánh những đặc tính của 2 cách tiếp cận.

Tiếp cận phân tích

Tiếp cận hệ thống

cô lập, tập trung vào phân tích phần tử

hợp nhất, tập trung vào phân tích sự tương tác giữa các phần tử

hiểu bản chất sự tương tác

hiểu những hiệu ứng của tương tác

nhấn mạnh sự chính xác các chi tiết

nhấn mạnh sự nhận thức tổng thể

thay đổi một biến tại một thời điểm

thay đổi nhóm những biến đồng thời

độc lập trong những khoảng thời gian; được xem xét hiện tượng có thể đảo ngược

khoảng thời gian tích hợp và không thể đảo ngược

làm những sự việc có hiệu lực bởi những phương tiện thí nghiệm chứng minh bên trong nội dung một lý thuyết

làm những sự việc hiệu lực xuyên qua so sánh hành vi mô hình với thực tế

sử dụng những mô hình chi tiết và chính xác mà ít hữu ích hơn trong theo tác thực tế. VD mô hình econometric (không gian kinh tế)

sử dụng những mô hình nghiêm khắc vô hiệu quả sẽ được dùng như những cơ sở kiên thức nhưng hữu ích trong quyết định và hoạt động. VD mô hình CLB Rome

tiếp cận hiệu quả khi có những tương tác tuyến tínhvà yếu

tiếp cận hiệu quả khi có những tương tác phi tuyến và mạnh

dẫn dắt tới sự giáo dục theo kỷ luật

dẫn dắt tới kỷ luật hoá giáo dục

dẫn dắt tới chương trình hoá hoạt động chi tiết

dẫn dắt tới hoạt động xuyên qua các mục tiêu

kiến thức sở hữu giàuchi tiết nhưng nghèo nàn những định nghĩa mục đích

kiến thức sở hữu chi tiết mờ nhưng giàu những định nghĩa mục đích

Cân đối hai cách tiếp cận này sẽ giúp cho chúng ta tư duy có hiệu quả.

Sự đổi mới tư duy trong hành động để có sức đột phá.

Nội dung

Phương thức cũ

Phương thức mới

Cơ sở

Tư duy phân tích

Tư duy tổng hợp, hệ thống

Điểm quan sát bằng mắt

Tại sao?

Vì cái gì?

Đối tượng giải quyết

Vấn đề quá khứ, tìm ra nguyên nhân, tìm ra chân lý

Vấn đề tương lai (tìm nguyên nhân), hình ảnh tương lai phải có

Phương pháp giải quyết vấn đề

Tương lai là hình ảnh kéo dài quá khứ, phương pháp giải quyết theo kiểu push: áp dụng kinh nghiệm quá khứ để nhìn thấy tương lai

Không theo cách kéo dài quá khứ để có tương lai, phương pháp giải quyết vấn đề theo kiểu pull: kéo hình ảnh tương lai lại gần hiện tại.

Phạm vi giải quyết vấn đề

Nhiệm vụ

Định nghĩa lại vấn đề giải quyết vấn đề gốc

Thời điểm xem thông tin

Càng nhiều thông tin càng tốt

Thông tin được giới hạn phù hợp với mục đích

Ai giải quyết vấn đề

Chuyên gia phát hiện vấn đề

Chuyên gia đưa ra phương án giải quyết

Đối với vấn đề tương tự

Chú ý đến tính tương tự và áp dụng kinh nghiệm

Chú ý đến những điểm khác nhau rất nhỏ của các vấn đề cá biệt

Thái độ khi giải quyết vấn đề

Phân tích giải quyết đúng các nghi vấn

Sáng tạo, mơ ước, gaiỉ quyết và thúc đẩy vấn đề

Tính tổng thể

Xây dựng hình ảnh tương lai một cách cơ học

Cải biến hiện tại để có hình ảnh tương lai


LinkedInPinterestCập nhật lúc: