ChúngTa.com

Thế nào là sự tự phản bội?

Khi ta nhìn người khác là những con người như ta, chúng ta hiểu rằng ai cũng có những nhu cầu về tình cảm, lợi ích, cũng có những nỗi hy vọng và nỗi sợ hãi giống như mình. Và có những tình huống trực giác bạn mách bảo bạn nên làm một điều gì đó đối với người khác xuất phát từ sự hiểu người kia. Ví dụ như bạn muốn giúp người khác muốn vào thang máy khi thang sắp đóng lại, bạn muốn chia sẻ thông tin với người khác để người kia làm việc hiệu quả hơn, muốn tăng thu nhập cho người khác bởi người khác đã lâu không lên lương mà đóng góp cho công ty thì ngày một nhiều… Nhưng bạn lại không làm được những điều bạn cảm nhận. Như thế là bạn đã “tự phản bội”.

Sự tự phản bội là hành động ngược lại điều mình thấy bản thân nên làm cho người khác. Khi đã tự phản bội, con người bắt đầu nhìn nhận thế giới qua lăng kính biện minh cho sự tự phản bội của mình. Qua lăng kính ấy, bạn sẽ nhận định về thực tế, về người khác méo mó, mà cá nhân không biết rằng mình đã bóp méo thực tại. Sự tự phản bội là nguyên nhân đẩy con người ta vào trạng thái “nhốt mình trong hộp”.

Nhiều vị quan chức hay người được dân, người khác trao quyền, ủy quyền cho, thường nghĩ rằng mình luôn hành động một cách chu đáo, cẩn thận, tài ba như một người lương thiện bình thường, khách quan khi nắm vị trí tương tự; hoặc khi nào đó khó khăn thì sẽ xử sự bằng cách làm hay không làm một việc gì đó dựa theo lời khuyên của những người tư vấn khác, dựa theo các thông tin do cấp dưới cung cấp mà có lý do để tin rằng những thông tin đó chính xác, có thể kiểm chứng; còn nếu làm gì vượt thẩm quyền thì phải được sự đồng ý của cấp trên hoặc có nghị quyết cho phép. Thế nhưng chức quyền làm họ không làm như vậy và thất tín, “tự phản bội” lại.

Đây là sơ đồ với tình huống “tự phản bội”: Bud bị đánh thức bởi tiếng khóc của em bé David lúc đó khoảng 4 tuổi. Bud nhìn đồng hồ, lúc ấy gần một giờ sáng và nghĩ mình nên tỉnh dậy chăm David để chị vợ Nancy có thể ngủ được. Nhưng rồi Bud lại không làm điều đó, lại chỉ nằm đó nghe David khóc, để tự Nancy xoay xở với David…

Xem thêm: Giới thiệu sách "Lãnh đạo và sự tự lừa dối"...