Bàn về khoái lạc

09:25 SA @ Thứ Ba - 25 Tháng Ba, 2014

Phương thuốc khoái lạc

Có người đã nghiên cứu qua phương thuốc khoái lạc, anh ta nói phương thuốc này có ba vị thuốc là:

1. Tìm được việc làm
2. Tìm được người để yêu
3. Nghĩ ra được một tiền đồ sáng sủa

Giả sử chúng ta cảm thấy phương thuốc này là hay thì nhiều nhất chẳng qua chỉ là trị ngọn chứ quyết không phải là trị gốc. Trong xã hội đã có hàng triệu hàng triệu người đã có ba vị thuốc này, thế nhưng không phải ai ai cũng đều sung sướng cả. Đó là một sự thực hiển nhiên mà lại quá ư dễ thấy, bạn và tôi cũng đều biết cả.

Tìm được việc làm quả nhiên là sung sướng, chẳng những anh có tiền để sống mà còn có thể thực hiện được lý tưởng và hoài bão của anh. Đến khi nhìn thấy hiệu quả, người và ta đều thu được hiệu ích, đương nhiên là khoái lạc rồi.

Tìm được người yêu, có nơi gửi gắm về tinh thần, điều này hiển nhiên không chỉ hạn chế ở người yêu trẻ trung, nó như những đứa trẻ ngây thơ, bà nội tuổi cao, người bạn ở xa, cùng với mọi thứ mà bản thân mình yêu quý đều ở trong đó. Tinh thần có chỗ để gửi gắm, tự nhiên sẽ cảm thấy khoái lạc.

Còn nói tới tiền đồ sáng sủa ư, điều đó càng khiến cho anh khoái lạc. Chúng ta đã nhìn thấy những người theo đuổi các nghề nghiệp, khi bàn tới việc thực hiện các kế hoạch trong tương lai của họ, ai nấy đều tươi cười hớn hở, mừng vui sung sướng, giống như những tín đồ của đạo Phật, họ nghĩ tới lạc thổ ở Tây phương, tất nhiên cũng vô cùng khoái lạc.

Có điều trên thực tế thì không phải ai ai cũng đều được như vậy, cũng như những người làm việc, họ cảm thấy sự tình chán ngán, những tiếng khóc của trẻ con, tiếng làu bàu ca cẩm của cụ già, người bạn ở xa lâu không có tin tức, cùng với tất cả những thứ mà mình yêu quý đều bị tiêu vong chết chóc, thì không thể dẫn tới khoái lạc nào được. Đối với những kế hoạch trong tương lai ai lại có thểbảo đảm nó đều có thể thực hiện được như ý cả. Khi thời gian dần dần bước tới thì khoái lạc sẽ lặng lẽ bay đi. Tôi nhìn thấy một vị hòa thượng giảng kinh A di đà, khi ngài giảng tới lạc thổ ở Tây phương, nhìn thấy chú tiểu hòa thương bưng trà tới cho một vị thí chủ đã có vẻ ngạo mạn một chút, ngài liền nổi cơn giận dữ.

Niềm sung sướng khoái lạc không thể thường xuyên tồn tại được thật khó có thể viết ra một phương thuốc khoái lạc được.

Trước đây tôi đã đọc qua một tờ tạp chí ngoại quốc, có một bài viết tên là "Bạn có được khoái lạc không?". Kết luận của bài viết là dục vọng của nhân loại quá nhiều. Một sự việc tới tay, liền nghĩ tới một sự việc khác. Một kế hoạch chưa được thực hiện liền nghĩ tới kế hoạch thứ hai. Như vậy thì vĩnh viễn không thể có khoái lạc được.

Chỉ có khi khoái lạc tới, đối với khoái lạc đã sản sinh ra ý muốn cảm tạ, thế thì niềm khoái lạc này mới có thể tồn tại được một chút thời gian. Lời nói này rất có lý thú, khiến cho tôi liên tưởng tới khi chúng ta cảm thấy đầy đủ, nói "Tạ ơn trời đất: biến thành không phải là thật sự tạ ơn trời đất, mà chính là muốn đem niềm sung sướng này kéo dài tồn tại thêm một chút thời gian nữa.

Chúng ta vẫn luôn luôn có một phương thuốc khoái lạc tồn giữ được lâu dài. trong tục ngữ đã có một câu "Tri túc thường túc" - Biết đủ thì luôn luôn được đủ. Câu nói này vẫn luôn luôn được lưu hành ở trong xã hội, lẽ dĩ nhiên vẫn có đặc hiệu của nó. Có điều chúng ta không phải là không có "Tri túc", cũng không phải là không muốn "Thường lạc". Chính là vì mối quan hệ giữa con người và ta biến hóa quá nhiều, cũng giống như vị lão hòa thượng giảng kinh A Di Đà kia lại gặp chú tiểu đắc tội đối với thí chủ bắt ông ta không giận dữ thì còn biết làm gì?


Thặng dư khoái lạc

Đây là một danh từ mới, bình thường chúng ta không dùng.

Thế nhưng, chúng ta thường có tình cảnh như thế này. Chúng ta viết thư cho bạn của chúng ta, báo cho bạn biết một loạt tin vui, sau khi bức thư đã gửi đi rồi, trong lòng chúng ta cảm thấy sung sướng. Hoặc như những thanhniên nhận được phần thưởng, ở lúc nhận thưởng, sung sướng khỏi cần phải nói, phần thưởng cầm trong tay rồi, niềm sung sướng đã trôi qua, có lẽ ban đêm bỗng nhiên nghĩ lại, trong lòng tự sung sướng một hồi. Lại như một cụ già, chúng ta mời cụ viết cho một bài hồi ức là đời sống thiếu niên, cụ đã nêu ra từ trong con tim mọi điều về đời sống thiếu niên, viết ra được đã là điều sung sướng, sau khi viết xong gửi đi rồi trong lòng cụ vẫn có niềm sung sướng tồn tại.

Mấy ví dụ nêu trên đều là sung ssướng khoái lạc cả. Thế nhưng sự khoái lạc không nhất định là ở lúc đó mà là ở đằng sau sự việc. Đó là thặng dư, cho nên tôi gọi nó là thặng dư khoái lạc.

Cuối cùng thì loại khoái lạc thặng dư này tốt hay không tốt, nói rằng không những chỉ tốt mà còn là nguồn gốc của hạnh phúc nữa. Ở ngoại quốc có câu tục ngữ nói rằng "Khoái lạc như của cải giàu có!". Thực quả có như vậy, một chút cũng chẳng sai. Sự tích lũy của cải giàu có chính là do ở thặng dư. Ví dụ một người đi câu cá, mỗi ngày câu được một con, ăn hết một con, đương nhiên là không còn gì để mà giàu có đáng nói nữa; Nếu như câu được mười con, chỉ ăn một con, đem chín con kia đổi thành tiền, tích lũy lại, như vậy thì mới có cơ hội để tăng thêm của cải. Giả sử người đó lại đem đồng tiền tích lũy được dùng vào chỗ sinh lời, thế thì của cải giàu có của ông ta có đều phải trải qua ba bước, thứ nhất là thặng dư (dư thừa), thứ hai là tích lũy, thứ ba là dùng vào chỗ sinh lợi. Cho nên một loạt nhà kinh tế học đã nói: "Tư bản chính là của cải dư thừa".

Khoái lạc cũng như vậy, không có thặng dư khoái lạc chính là không có khoái lạc. Một người cuộc sống rất thiếu thốn, đã vay tiền để đi sắm lễ chúc mừng, khi chúc mừng, người
đó sẽ được một lần sung sướng. Thế nhưng sau khi trở về nhà, chẳng những không có thặng dư khoái lạc, trái lại đã vì chúc mừng mà phải vay nợ, đã tăng thêm nỗi đau khổ của anh ta.

"Hạnh phúc bởi tích lũy khoái lạc mà thành", cũng giống hệt như của cải vậy, của cải mà chúng ta tích lũy được cần phải được dùng vào chỗ để sinh lợi, thì của cải của chúng ta mới có thể được tăng thêm. Chúng ta cần dùng trái tim thặng dư khoái lạc để giúp đỡ người khác, hiểu biết họ, thông cảm với họ, hạnh phúc của chúng ta mới có thể tăng thêm được. "Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc" (Buồn trước nỗi buồn của thiên hạ, vui sau niềm vui của thiên hạ) mà cổ nhân nói, cũng chính là có ý nghĩa này.

Làm một con người đương nhiên phải mong muốn có hạnh phúc, mà hai chữ hạnh phúc quyết không phải chỉ là ăn ngon mặc đẹp, nhà lầu xe hơi. Đó chính là: Thứ nhất, trong trái tim luôn luôn có thặng dư khoái lạc. Thứ hai, dùng trái tim thặng dư khoái lạc này để khiến cho người khác cũng có thể luôn luôn có thặng dư khoái lạc. Như vậy, xã hội mới là xã hội có hạnh phúc, con người trong xã hội mới là con người hạnh phúc.

Nguồn:
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Sung rồi, làm sao để sướng?

    15/09/2019Trần Sĩ ChươngĐại đa số doanh nhân thành đạt ở đâu cũng dễ bị lâm vào một tình trạng chung là họ cảm thấy bị động. Tiền bạc đã có nhưng không có được sự thoải mái tinh thần. Đã ném lao thì phải theo lao, lớn thuyền thì lại lớn sóng, suốt ngày vất vả, tất bật, nghĩ ngợi đủ chuyện trăm bề. Vậy là đã sung nhưng có được sướng đâu?
  • Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc: "Biết tự tại để sống hạnh phúc"

    13/05/2018Nhật Lệ (thực hiện)Không chỉ giỏi chữa bệnh, viết sách, làm thơ, vẽ tranh, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn được biết đến như một nhà tâm lý tài tình, hóm hỉnh... Những cuốn sách của ông gần như là những tạp bút ý vị, giàu tính triết lý mà dí dỏm, đầy tính nhân văn
  • Tâm lý học với việc nghiên cứu hạnh phúc con người

    20/01/2018TS. Nguyễn Chí ThuậtHạnh phúc là gì? Định nghĩa về nó tưởng vô cùng đơn giản, song lại khiến bao nhà nghiên cứu phải đau đầu và cho tới nay vẫn chưa có sự thống nhất hoàn toàn trong việc định nghĩa hạnh phúc...
  • Nguồn gốc của hạnh phúc và bất hạnh

    20/03/2016Trong cuộc sống, mọi người đều có thể cùng nhau vun đắp hạnh phúc. Tuy nhiên, không phải bất kỳ cặp nam nữ nào cũng có thể chung sống đến đầu bạc răng long. Hôn nhân trong cuộc sống hiện đại là một thử thách lớn cho hai người trưởng thành...
  • Nguyên lý hữu dụng và hạnh phúc

    06/03/2016Luận MinhCuối thế kỷ 18, triết gia người Anh Jeremy Bentham trong tác phẩm “Giới thiệu các nguyên lý đạo đức và luật pháp” (1789) đã đề ra nguyên lý hữu dụng, nội dung của nó là tán thành hay phủ nhận hành động của cá nhân hoặc chính quyền, dựa trên nỗ lực làm gia tăng hay giảm bớt hạnh phúc cho người khác. Theo J. Bentham, chính quyền được xây dựng trên căn bản tam phân: lập pháp, hành pháp và tư pháp, hình thức tổ chức chính quyền chỉ là phương tiện để đạt đến mục đích
  • Nghịch lý CIO: Làm sao để vừa thành công vừa Hạnh phúc?

    25/10/2014Minh Anh dịch, Megan SantosusKhi nói về nghề giám đốc công nghệ thông tin (CIO), người ta nghĩ đến dạng người gần như độc tưởng - luôn đi sớm về khuya, cống hiến bản thân cho công việc, không có thời gian để tạo sự thăng bằng trong cuộc sống...
  • Hạnh phúc: Điều quan trọng nhất trong cuộc sống

    24/09/2014Huỳnh Trúc“Điều quan trọng nhất trong cuộc sống? Nếu người ta hỏi một người trong cơn đói, đó sẽ là thực phẩm. Với một kẻ nào đang lạnh, đó sẽ là hơi ấm. Và nếu một ai đang cam chịu cô đơn, chắc chắn đó sẽ là sự gần gũi với người khác”.
  • Khi nào tiền bạc làm nên hạnh phúc?

    01/07/2014Đức LêĐúng là tiền bạc có thể làm người ta hạnh phúc. Nhưng với điều kiện ta phải có nhiều tiền hơn là những người xung quanh ta. Đó là kết quả của cuộc nghiên cứu mới đây nhất về hạnh phúc của nhà khoa học.
  • Về vấn đề mưu cầu hạnh phúc cá nhân và ý nghĩa của nó đối với xã hội ta hiện nay

    03/05/2014PGS, PTS. Nguyễn Tấn HùngHạnh phúc và mưu cầu hạnh phúc cá nhân là vấn đề luôn được quan tâm trong lịch sử triết học. Bài viết điểm qua các quan niệm trong lịch sử triết học - cả phương Đông và phương Tây - về vấn đề quan trọng này. Thông qua cách nhìn mácxít về hạnh phúc, bài viết xác định một vài vấn đề đang đặt ra trong xã hội ta hiện nay...
  • Hạnh phúc hơn

    26/02/2014Tal Ben-Shahar, Ph.DTôi tin rằng nếu mọi người đều nhận ra bản chất thật của hạnh phúc như là cùng đích, thì chúng ta sẽ thấy xã hội xung quanh không chỉ ngập tràn hạnh phúc mà còn toàn những điều thiện.
  • Càng giàu, càng thích hưởng thụ! Nhưng hạnh phúc thì...?

    20/08/2013Minh ThiKhi xã hội phát triển, ngày càng nhiều người áp dụng lối sống hưởng thụ cho chính mình. Thực ra, hưởng thụ là một điều tốt, nó là thước đo đời sống của con người và xã hội hiện đại. Vấn đề đặt ra chỉ là cách hưởng thụ như thế nào mà thôi, bởi đôi khi cách thức hưởng thụ lại có thể khiến con người bất mãn thêm và thế giới trở nên kiệt quệ...
  • Sex với những xúc cảm thiêng liêng

    06/06/2009Văn GiáNhững ngày vừa qua, và hiện giờ vẫn chưa hẳn đã chấm dứt, báo giới rộ lên câu chuyện về vấn đề sex trong văn chương. Mỗi người luận giải một cách. Người khắt khe theo lập trường đạo đức truyền thống thì phê phán. Người cởi mở theo tinh thần tân tiến thì tung hô. Lại có người theo phái trung dung, không ra giọng cấm đoán hay ủng hộ, chỉ kêu gọi không lạm dụng sex, không phản lại đạo đức, thuần phong mỹ tục dân tộc... Đây là một vấn đề không dễ bàn. Là kẻ vào cuộc muộn, tôi xin góp thêm một vài suy nghĩ riêng.
  • Chia sẻ về Hạnh Phúc

    27/02/2009Nguyễn Tất ThịnhCuộc sống của mọi người chúng ta luôn trăn trở về Hạnh phúc, bất chấp gian khổ chúng ta luôn tìm kiếm và kỳ vọng về Hạnh phúc. Tôi muốn cùng các bạn đọc những điều tôi nhặt nhạnh, tập hợp và tổng kết để thêm một lần ngộ ra Hạnh phúc là gì?
  • Thử bàn chuyện sướng, khổ

    11/08/2008Nguyễn Khắc PhêNgười ta, ai chẳng mong cuộc sống bớt nghèo khổ, mong được sung sướng hơn. Có gì mà phải bàn với luận. Vậy mà có người không muốn sướng, chỉ muốn khổ, có lạ không? Có thể bạn không tin, nhưng xin hãy nghe: người ấy chính là tôi!
  • Thay chỉ số tăng trưởng bằng chỉ số hạnh phúc

    07/05/2008Lân VỹCác cuộc khủng hoảng, suy thoái kinh tế thường để lại nhiều vết thương, không những cho "thân xác" mà còn là "những vết thương lòng" gây tổn hại tinh thần cả một thế hệ. Khủng hoảng tài chính Á Châu 1997 tạo ra nhiều vết sẹo trong tư duy của nước Thái Lan…
  • Nghiên cứu định lượng về hạnh phúc và chỉ số hạnh phúc (HPI) của Việt Nam

    21/11/2007Hồ Sĩ Quý (PGS. TS. Viện trưởng Viện thông tin KHXH)Khi tiến hành đo đạc, tính toán về hạnh phúc, đóng góp của các nhà nghiên cứu định lượng được ghi nhận nhiều ở việc họ đã chỉ ra vai trò của từng nhân tố cụ thể trong cấu trúc của hạnh phúc con người. Các nhân tố thường được quan tâm và đã được xem xét là năng lực thông minh và trí tuệ, yếu tố di truyền và bẩm sinh, vai trò của giáo dục và truyền thống, ảnh hưởng của thu nhập và tiền bạc, các quan hệ gia đình và hôn nhân…
  • “Hạnh phúc”, cũng cần học!

    13/05/2007Hạnh Nguyên (London)Một đề tài tờ Daily Telegraph đưa ra đang gây tranh cãi trong những người làm giáo dục ở Anh. Đó là việc cố vấn cao cấp về giáo dục cho Chính phủ Anh, Richard Layard, giáo sư kinh tế tại Đại học Kinh tế London, đề xuất đưa một môn học mới vào giảng dạy. Môn học có tên là “Bài học hạnh phúc”...
  • Giàu có, phải cần Hạnh phúc

    27/02/2007Nguyễn Lan AnhVới tâm trạng lạc quan hiện nay, Việt Nam được đánh giá là quốc gia hạnh phúc nhất. Liệu chúng ta có giữ mãi được cảm giác ấy không? Gần đây, Chính phủ Anh đã đặt ra một mục tiêu mới không phải là phát triển kinh tế, mà là hạnh phúc của công chúng. Hóa ra, những quốc gia giàu nhất châu Âu (Anh, Pháp, Đức) lại là những quốc gia kém hạnh phúc nhất.
  • Hạnh phúc rất đơn sơ…

    01/01/1900BS. Đỗ Hồng NgọcBuổi sáng, mở tờ báo, mọi người chưng hửng, rồi tủm tỉm cười: Việt Nam mình hạnh phúc nhất Châu Á, xếp thứ 12 trên thế giới. Trong khi đó, Singapore - một "thần tượng” của mình lâu nay lại đứng hạng bét Châu Á và hạng thứ 131 của thế giới! Mỹ còn tệ hơn, hạng 150, rồi Anh 109, Pháp 129, Nhật 95 và Đức 85...Ai đó lên tiếng bên tách cà phê sáng vỉa hè Sài Gòn, giữa những ngày bão rớt, với dồn dập những tin động đất, lũ lụt, sóng thần, núi lửa, dịch bệnh, chiến tranh...
  • Tài sản và việc mưu cầu hạnh phúc

    02/05/2006Từ “tài sản” do Locke sử dụng có hai nghĩa. Thứ nhất, ông ta muốn nói tới tất cả mọi thứ mà con người có được nhờ quyền tự nhiên của họ, đặc biệt là cuộc sống, tự do và điền sản. Với Locke, việc “bảo vệ tài sản,” trong nghĩa tổng quát này, miêu tả một mục tiêu bao trùm của chính quyền dân sự...
  • Tiền bạc có mua được hạnh phúc

    16/01/2006Trần Cao Dũng trích dịch từ bài của tác giả Mark SkousenĐồng tiền có thể cung cấp cho mọi người rất nhiều lợi ích: điều kiện sống tốt hơn, địa vị xã hội, du lịch, hưởng thụ, chăm sóc sức khỏe, giải trí vv..vv.. Cảm giác được sống trong sung túc, có một tài chính cá nhân vững chắc luôn mang lại sự toại nguyện vô bờ...
  • Tiền tài & Hạnh phúc

    22/11/2005TS. Nguyễn Chí ThuậtTrung tâm Thăm dò Giá trị Thế giới đã tiến hành trong năm 2002 cuộc điều tra dư luận với hai câu hỏi được đưa ra: Bạn có phải là người hạnh phúc? và Bạn có hài lòng về cuộc sống của mình?
  • Hạnh phúc = Giàu có?

    07/07/2005Phương ĐôngTheo nghiên cứu của các nhà kinh tế và các chuyên gia về gia đình thì tiền bạc, tài sản và những yếu tố tài chính khác chỉ đem lại cho con người khoảng 15% hạnh phúc, phần còn lại bắt nguồn từ những nhân tố khác như thái độ sống, khả năng làm chủ cuộc sống và những mối quan hệ xung quanh...
  • xem toàn bộ