ChúngTa.com

Tôi thử làm một khảo sát bỏ túi về “tình hình đọc sách của các thầy, cô giáo” - những đồng nghiệp nơi tôi đang công tác cũng như ở các trường khi tôi đi thao giảng hay tập huấn...

Ảnh minh họa Thành Hoa

Để tìm kiếm mức độ tin tưởng cao trong câu trả lời, tôi thường “hỏi thăm” mọi người vào những lúc họ rảnh rỗi và trong không khí thoải mái, chân thành. Với câu hỏi: “Quyển sách anh (chị) đọc gần nhất là quyển gì?”, câu trả lời khiến tôi bất ngờ nhất là: “Rất lâu rồi tôi không đọc sách”. Các câu trả lời có cấp độ gây bất ngờ nhẹ hơn như: “Tôi không nhớ nữa vì đọc khá lâu rồi”, “Tôi thỉnh thoảng đọc Nguyễn Nhật Ánh” hay “Tôi đọc bảy thói quen hiệu quả”...

Tùy câu trả lời, tôi xếp người được hỏi vào một trong hai nhóm khác nhau để hỏi câu hỏi thứ hai. Đối với nhóm “lâu rồi không đọc sách”, tôi khéo hỏi vì sao thì thường được trả lời là do không có thời gian (đại loại ban ngày dạy học rồi còn phải tranh thủ đưa đón, chăm sóc con; ban tối phải kèm cặp thêm cho học sinh, hay tâm không đủ tĩnh để mà đọc sách…).

Đối với nhóm vẫn còn đọc sách, có người trong một năm đọc bốn hoặc năm cuốn; có người chỉ một, hai cuốn; cũng có người đọc chưa xong một cuốn… Hỏi họ đọc loại sách gì và thích quyển nào nhất, những giáo viên trẻ thì thường đọc tản văn, truyện ngắn hay tiểu thuyết của các tác giả đang ăn khách. Một số ít đọc sách dạy các kỹ năng sống, dạy làm người. Một số chỉ đọc sách tham khảo những nội dung có liên quan đến bài dạy trên lớp. Điểm đặc biệt là không có bao nhiêu người đọc sách về giáo dục và nghiên cứu giáo dục - điều mà tôi đang chú ý.

Gần đây, tôi có chia sẻ điều này với thầy Nguyễn Khánh Trung (Giám đốc dự án Emily Viet Education), ông coi đó là… bất bình thường. Ông cũng kể chuyện có những dịp ông ra Hà Nội chia sẻ với các thầy cô giáo (trong phạm vi hẹp) về những đầu sách liên quan đến giáo dục rồi hẹn một thời gian sau sẽ quay lại trao đổi về các vấn đề nêu trong sách. Song thực tế là chẳng có mấy thầy cô chịu đọc. Theo ông Trung, lẽ ra giáo viên phải là tấm gương cho học sinh về văn hóa đọc nhưng dường như hiện nay không phải như vậy.

Đừng trách học sinh mê chơi game trực tuyến, mê Facebook hay tán gẫu trên mạng... mà không ham thú đọc sách, bởi giáo viên đâu có truyền cảm hứng đọc sách cho các em. Gần đây, tôi đọc được một thống kê mỗi người Việt chỉ đọc 1 quyển sách/năm. Thực trạng này có phần lỗi của giáo viên, đúng không?