Không bao giờ héo cả triệu bông hồng!
Ngày 4/6 vừa qua người thân, bạn bè và những người hâm mộ ở Moskva tiễn đưa nhà thơ xuất chúng của Liên Xô và Nga Andrey Voznesensky về nơi an nghỉ cuối cùng.
Để tang “cùng với người vợ hiền và toàn nhân loại”
Tổng thống LB Nga Dmitry Medvedev đã gửi tới gia đình thi sĩ lời chia buồn sâu sắc. Nữ hoàng nhạc nhẹ Nga Alla Pugacheva, người nổi tiếng toàn cầu sau bài hát Triệu bông hồng (lời thơ Voznesensky, nhạc Raimonds Pauls) thổ lộ: “Đây là sự mất mát vô cùng lớn lao đối với cá nhân tôi. Và đối với cả nền văn hóa của chúng ta cũng vậy. Ngôi sao thi ca Nga đã tắt và điều an ủi duy nhất còn lại là nhà thơ đã làm cho tên tuổi của mình bất tử nhờ những tác phẩm bất hủ. Trong lòng tôi không bao giờ héo cả triệu bông hồng mà ông đã tặng cho tôi”.
Theo hãng tin RIA Novosti, ở tuổi 78 nhà thơ Voznesensky đã không vượt qua được hai cơn đột quỵ và hai ca mổ tim chỉ trong vòng một năm. Một tháng trước ông đã được các bác sĩ Đức phẫu thuật để khôi phục tuần hoàn máu trong não.
Sau tuần nghỉ lễ 1/5 năm nay Andrey Voznesensky và phu nhân Zoyz Boguslavskaya từ Munich trở về Moskva sau ca mỗ cắt bỏ các tĩnh mạch đã bị thương tổn nhằm phòng ngừa cơn đột quỵ thứ ba. Hôm đó bà tuyên bố với báo chí: “Hiện tại Andrey Andreevich đang tĩnh dưỡng hậu phẫu và không thể nói đến chuyện quay trở lại sáng tác ngay bây giờ”.
Lần cuối nhà thơ lớn của Liên Xô trước đây và nước Nga hiện nay xuất hiện trước công chúng là vào ngày 25/1/2010 trong buỗi lễ trao tặng giải thưởng Triumph tại Bảo tàng Pushkin.
Nữ thi sĩ Bella Akhmadulina, bà bạn già thân thiết của Voznesensky, cho biết bà để tang nhà thơ “cùng với người vợ hiền và toàn nhân loại”. Bà kể: “Tôi hay trao đổi thư từ với Andrey, và trong một lần tôi viết rằng tôi sẽ về (với tổ tiên) trước Andrey. Nhưng tôi đã nhầm. Con người ta không thể biết trước điều đó (cái chết)”.
Nhà văn Nga nổi tiếng Dmitry Bykov bày tỏ lòng khâm phục đối với Voznesensky vì dù từng có thời kỳ bị oan ức, chèn ép nhưng ông vẫn sống một cuộc đời hoàn toàn trong sạch và đó là điều thần kỳ.
Đạo diễn sân khấu Yury Lyubimov kể rằng cho đến những ngày cuối cùng Voznesensky vẫn thiết tha với cuộc sống: “Mới đây Andrey đến nhà hát Taganka, cặp mắt của ông sống động, muốn thu nhận tất cả vào trong cho dù cơ thể hoàn toàn bất động. Ông muốn sống”.
Bất chấp sự thất sủng nhất thời
Andrey Voznesensky sinh ngày 12/5/ 1933 tại Moskva. Năm 14 tuổi ông gửi thơ của mình cho cây đại thụ của làng thơ Liên Xô lúc ấy là Boris Pasternak (Giải Nobel văn học năm 1958). Ông đã ưu ái mời cậu bé đến gặp. Sự kiện này đã “đóng đinh” số phận của Voznesensky vào thơ ca. Năm 1957 Voznesensky tốt nghiệp Trường Đại học Kiến trúc Moskva và đánh dấu việc này bằng những vần thơ, trong đó có câu: “Giã biệt nhé, ơi nghề kiến trúc!”.
Voznesensky bắt đầu công bố những tác phẩm của mình từ năm 1958. Các nhà phê bình thời đó bổ vào đầu ông những chế nhạo nặng như đá đeo. Năm 1963, tại cuộc gặp gỡ trí thức Xô Viết tại Điện Kremli, Nikita Khrushchev (Bí thư Thứ nhất Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô) đã mắng mỏ gay gắt nhà thơ và lớn tiếng tuyên bố: “Hãy cầm theo hộ chiếu và biến đi đâu đó, thưa ngài Voznesensky!”.
Lễ viếng nhà thơ Andrey Voznesensky
Bất chấp sự thất sủng nhất thời của Voznesensky các tác phẩm của ông rất được dân chúng yêu mến và được xuất bản với số lượng lớn.
Trong những năm 60, Voznesensky được phép sang Pháp, Đức, Italia và nhiều nước phương Tây để đọc thơ của mình. Ấn tượng về các chuyến đi đã để lạ dấu ấn trong thơ ông.
Năm 1964 Voznesensky in tập thơ Antimiry (tạm dịch Chống lại thế giới, năm 1966 - tập thơ Trái tim Achilles, năm 1970 - Bóng âm thanh, năm 1972 - Quan điểm, năm 1974 - Hãy thả chim về trời, năm 1975 - Chiếc lá sồi violoncelle, năm 1976 - Người thợ vẽ kính(đoạt Giải thưởng Quốc gia Liên Xô) và năm 1979 - Quyến rũ.
Bắt đầu từ năm 1980, Voznesensky bắt đầu viết văn xuôi. Năm 1982 ông công bố truyện vừa O. Hai tác phẩm văn xuôi của ông được chú ý là Định lý của sự tự tìm kiếm(1990) và Nước Nga, Thi ca(năm 1991).
Vở kịch Antimiry với lời thơ của Voznesensky đã được đạo diễn Yury Lyubimov dựng ở Nhà hát Taganka. Thi sĩ còn viết vở opera - rock Yunona và Avos và tác phẩm này cũng đã được dàn dựng.
Voznesensky rất nổi tiếng ở Nga và trên thế giới nhờ những bài thơ và các bản trường ca có ý nghĩa xã hội sâu sắc và mang hơi thở thời đại. Song với người đọc Việt Nam bình thường thì ông đơn giản là tác giả của những bài hát nổi tiếng đã được dịch ra tiếng Việt và được các ca sĩ Việt Nam thể hiện. Đó là các bài hát Triệu bông hồng, Điệu nhảy trên trống, Trái tim bấn loạn, Em sẽ hát cho anh nghe...
Chia tay nhà thơ nổi tiếng, chúng ta đọc lại một bài thơ trữ tình từng làm rung động bao trái tim của những người đang yêu và được dịch ra tiếng Việt:
| Миллион алых роз Жил был художник один, Домик имел и холсты, Но он актрису любил, Ту, что любила цветы. Он тогда продал свой дом, Продал картины и кров, И на все деньги купил Целое море цветов. Миллион, миллион, миллион алых роз Из окна , из окна, из окна видишь ты, Кто влюблен, кто влюблен, кто влюблен, и всерьез, Свою жизнь для тебя превратит в цветы. Утром ты встанешь у окна, Может, сошла ты с ума? Как продолжение сна, Площадь цветами полна. Похолодеет душа, Что за богач здесь чудит? А под окном, чуть дыша, Бедный художник стоит. Миллион, миллион, миллион алых роз Из окна , из окна, из окна видишь ты, Кто влюблен, кто влюблен, кто влюблен, и всерьез, Свою жизнь для тебя превратит в цветы. Встреча была коротка, В ночь ее поезд увез, Но в её жизни была Песня безумная роз. Прожил художник один, Много он бед перенес, Но в его жизни была Целая площадь цветов! Миллион, миллион, миллион алых роз Из окна , из окна, из окна видишь ты, Кто влюблен, кто влюблен, кто влюблен, и всерьез, Свою жизнь для тебя превратит в цветы. | Triệu bông hồng Ngày xưa có một chàng họa sĩ Có rất nhiều tranh và có ngôi nhà Nhưng chàng đã đem lòng yêu quí Một nàng nghệ sĩ rất yêu hoa. Thế rồi một hôm chàng đem bán Những bức tranh và bán ngôi nhà Có bao nhiêu tiền chàng dành dụm Rồi đem mua cả một biển hoa. Triệu bông hồng, triệu bông hồng đỏ thắm Em hãy từ cửa sổ đứng nhìn xem Ai đang yêu nghiêm túc và say đắm Biến đời mình thành hoa đẹp cho em. Và bên cửa sổ lúc sáng sớm Liệu em có sung sướng phát cuồng? Tựa như mình đang trong giấc mộng Nhìn thấy hoa tràn ngập quảng trường. Một chút lạnh trong lòng, em chợt nghĩ Đại gia nào sao hoang phí thế này? Thì dưới khung cửa sổ, dường nghẹt thở Tội nghiệp cho chàng họa sĩ đứng đây. Triệu bông hồng, triệu bông hồng đỏ thắm Em hãy từ cửa sổ đứng nhìn xem Ai đang yêu nghiêm túc và say đắm Biến đời mình thành hoa đẹp cho em. Họ gặp nhau chỉ phút chốc vậy đó Rồi nàng theo tàu về chốn xa xăm Nhưng dù sao, trong đời nàng đã có Khúc hát tình si của những bông hồng. Còn chàng vẫn sống cuộc đời gian khó Nhà không còn và chàng vẫn cô đơn Nhưng dù sao, trong đời chàng đã có Những bông hoa đầy cả quảng trường! Triệu bông hồng, triệu bông hồng đỏ thắm Em hãy từ cửa sổ đứng nhìn xem Ai đang yêu nghiêm túc và say đắm Biến đời mình thành hoa đẹp cho em. |
Tанец на барабане Барабан был плох барабанщик бог Когда пляшешь ты всюду звон такой Ты судьба барабань на всю планету Когда ты уйдешь барабанит дождь Ты судьба барабань на всю планету | Điệu nhảy trên trống Bản nhạc vui hôm nay đang vang lên rộn ràng, Bản nhạc xanh vang lên nghe đắm say lòng người, Từ khi xa em yêu tiếng trống như buồn rầu, Ôi, tình yêu! Ôi, tình yêu! Lai lai lai ! Lai lai lai lai lai lai lai lai |
| Я вернусь, когда в город уйдешь Я вернусь, когда в город уйдешь, и уткнусь в твой плащ на ватине. И пойму, что шел с вечера дождь. и что из дому ты выходила. Выбегала с крыльца до ворот, возвращалась понуро к крылечку… Хорошо, когда любит и ждет, но от этого только не легче. | Anh trở về khi em đi ra phố |
| Не возвращайтесь к былым возлюбленным Не возвращайтесь к былым возлюбленным, былых возлюбленных на свете нет. Есть дубликаты — как домик убранный, где они жили немного лет. Вас лаем встретит собачка белая, и расположенные на холме две рощи — правая, а позже левая — повторят лай про себя, во мгле. Два эха в рощах живут раздельные, как будто в стереоколонках двух, все, что ты сделала и что я сделаю, они разносят по свету вслух. А в доме эхо уронит чашку, ложное эхо предложит чай, ложное эхо оставит на ночь, когда ей надо бы закричать: «Не возвращайся ко мне, возлюбленный, былых возлюбленных на свете нет, две изумительные изюминки, хоть и расправятся тебе в ответ...» А завтра вечером, на поезд следуя, вы в речку выбросите ключи, и роща правая, и роща левая вам вашим голосом прокричит: «Не покидайте своих возлюбленных. Былых возлюбленных на свете нет...» Но вы не выслушаете совет. | Đừng trở lại với người yêu ngày cũ Đừng trở lại với người yêu ngày cũ Người yêu xưa không hề có trên đời. Chỉ bản sao – như ngôi nhà mất rồi Nơi hai người sống mấy năm ở đó. Con chó trắng đón bạn bằng tiếng sủa Nằm trên đồi là hai cánh rừng con Bên phải, bên trái – hai khu rừng nhỏ Lặp lại trong sương tiếng sủa của mình. Hai tiếng vọng riêng lẻ ở trong rừng Dường như trong hai loa âm thanh nổi Những gì hai người đã làm ngày ấy Chúng mang âm thanh đi khắp thế gian. Tiếng vọng trong nhà làm rơi cốc chén Tiếng vọng dối gian mời uống nước trà Tiếng vọng dối gian bỏ lại đêm qua Khi mà đêm, đáng lẽ, cần lên tiếng: “Đừng quay trở lại hỡi người yêu mến Người yêu xưa không hề có trên đời Hai nét duyên thầm kỳ diệu, tuyệt vời Dù uốn thẳng câu trả lời cho bạn…” Và chiều mai, khi bạn bước ra tàu Những chìa khóa bạn đem vứt xuống suối Cả rừng bên phải, cả rừng bên trái Bằng giọng của mình cho bạn sẽ kêu: “Đừng từ giã những người yêu của mình Người yêu xưa trên đời không hề có…” Nhưng mà bạn đâu có nghe lời khuyên. |
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuTản mạn nghịch lý và tại sao???
29/12/2007Linh LinhToàn cầu hoá và chuyện thịnh suy của môn văn học
31/01/2006Ngô Tự LậpTương lai trong lòng quá khứ
06/02/2009Nguyễn QuânKế thừa tinh thần yêu nước truyền thống của dân tộc ta trong bối cảnh toàn cầu hóa
02/02/2010Mai Thị QuýBóng đá: trò chơi cũ kỹ theo một trật tự cũ kỹ và trong một thế giới cũ kỹ
22/06/2006Trà ĐoáBàn về Nguyên khí, Dương khí & Âm khí
08/12/2009Nguyễn Tất Thịnh