Như ý
Nhìn quyển lịch để trên bàn, một năm đã trôi qua được quá nửa. Còn nhớ nửa năm trước, rất nhiều bạn bè và bản thân đều đã bàn tới kế hoạch công tác đặt ra hồi đầu năm mới. Tôi tin rằng lúc năm mới dự tính kế hoạch công tác mới cho một năm, quyết không chỉ có mấy người chúng tôi. Thế nhưng hôm nay, sáu tháng trời đã trôi qua, nghĩ lại tới kế hoạch lúc đó và thành tựu ngày hôm nay, mười phần thì đã có tới tám chín phần cảm thấy không như ý.
Cổ nhân đã có một câu nói, đó là "Việc không như ý thường có tới tám chín phần", ba chữ "không như ý" ở đây không phải là nói tới vận mệnh của mình không tốt, không phải là trách móc mọi người không giúp đỡ, không phải là chỉ sự tốt xấu hay tính chất của công việc mà mình phải làm, cũng chẳng phải là nói tới bản thân mình không cố gắng mà chính là kế hoạch mà mình dự định ra, không thể thực hiện được theo kế hoạch, kết quả mới thu được một điều "không như ý". "Không như ý" là kết quả tại sao lại có thể giành được kết quả này? Chính là sự không nhất trí giữa kế hoạch và thực hiện, thực ra, chẳng có quan hệ gì đến sự xấu đẹp của công việc, có hay không có sự giúp đỡ, bản thân mình có nỗ lực hay không và vận mệnh có được thành công hay không.
Thế nhưng rất nhiều người không chú ý tới điểm này, khi không được như ý thường chỉ trách vận mình không may mắn, không có người giúp đỡ, bản thân sự việc không tốt hoặc là tự mình không cố gắng. Đâu có biết rằng vận mệnh chỉ là một danh từ để tự an ủi, sự giúp đỡ của người thựa ra không phải là nhất định cần phải có, còn đối với sự tốt xấu của bản thân sự việc và thành tựu của sự việc có hay không, căn bản thì không nên trộn làm một mà bàn tới. Hãy lấy riêng việc nỗ lực cá nhân mà nói cũng còn có nhiều vấn đề ở trong đó.
Trong số bạn tôi có người học môn toán học, anh ta dự định trong một năm học xong môn đại số. Bởi anh ta chưa được học qua, nên phải để cho thày giáo quy hoạch thời gian và tài liệu học tập cho, cứ học theo thời gian đã định. Kết quả một năm trôi qua như bay anh ta học tập môn đại số không như ý, vẫn không làm được bài tập, trình độ rất yếu. Tức thì anh ta oán trách. Đầu tiên anh oán trách môn đại số quá khó, thứ nữa trách thày giáo không tận lực, lại nói tư chất của mình không cao, rồi lại hận không có bạn bè cùng anh tha thiết dùi mài. Quả thực anh ta rất cố gắng học tập thày giáo của anh ta, bản thân anh ta và cả tôi nữa, mọi người đều hiểu rất rõ, vậy mà kết quả vẫn không như ý.
Một hôm, thày giáo của anh ta và tôi nhàn đàm, chúng tôi cùng truy tìm lý do của kết quả không như ý này. Ông nói những lý do mà anh ta nêu ra đều không chính xác, nguyên nhân của việc không như ý này rất giản đơn, chính là mỗi ngày không làm hết những công việc mà mình phải làm. Tôi nói:
- Đây là một việc nhỏ!
Ông nói:
- Tích cóp dần lại thì sẽ rất lớn! - Môn toán học này, bước đầu mà học sơ sài thì bước thứ hai sẽ rất khó, càng ngày sẽ càng khó hiểu.
Tôi nói:
- Bản thân anh ta rất chịu khó!
Thày giáo cười, bảo:
- Chúng ta không thể quản anh ta mỗi ngày nghiên cứu mấy giờ đồng hồ, điều quan trọng hơn là anh ta có thể làm đúng được kế hoạch hay không. Cần phải làm được mười phần, tuy đã rất cố gắng làm được chín phần, vẫn chẳng có tác dụng gì.
Câu nói này của ông rất đúng. Đem công việc dự định trong kế hoạch, hoàn thành theo thời gian, thực sự đã là bí quyết của thành công. Học tập cũng như vậy, làm việc cũng như vậy. Ở trong trường học, trong một học kỳ, kế hoạch dự định chúng ta phải đọc bao nhiêu sách, chúng ta có hoàn thành tốt được không? Trong mỗi môn học, thày giáo đặt kế hoạch cho chúng ta phải học bao nhiêu, chúng ta có học hết được khong? Có lẽ có người nói: "Học hết rồi!". Câu nói này không sai. Chúng ta ở trường học, học một năm, hai năm, ba năm, bốn năm rồi tốt nghiệp. Vì sao lại tốt nghiệp? Bởi vì chúng ta đặt kế hoạch phải đọc phải học những quyển sách nào, chúng ta đã học hết rồi. Có được như ý không? Chúng ta không dám nói. Mỗi ngày chúng ta đã tích lại một số tài liệu không hiểu, một số công việc chưa làm xong. Ngày qua tháng lại, thấm thoắt đã hết ba năm, không dám nói là như ý. Ở đây rất rõ ràng, chẳng phải là thày giáo, vận mệnh, bạn bè, sự cố gắng hoặc bất cứ một vấn đề gì khác, quả thực là do vì trong những thời gian đã trôi qua của chúng ta chưa thể hoàn thành được tốt đẹp công việc mà chúng ta đã có sự cố gắng rất to lớn. Giả định trong thời gian đã trôi qua chúng ta có thể hoàn thành tốt đẹp công việc mà chúng ta dự định thì chúng ta làm gì còn những điều không như ý nữa?
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuTản mạn nghịch lý và tại sao???
29/12/2007Linh LinhToàn cầu hoá và chuyện thịnh suy của môn văn học
31/01/2006Ngô Tự LậpTương lai trong lòng quá khứ
06/02/2009Nguyễn QuânBóng đá: trò chơi cũ kỹ theo một trật tự cũ kỹ và trong một thế giới cũ kỹ
22/06/2006Trà ĐoáCách đây một thế kỷ, những người khổng lồ
12/05/2009Nguyên NgọcTiền... bạc
25/06/2009Linh Linh