Đạo đức thầy cô: "Con sâu làm rầu nồi canh"

10:20 SA @ Thứ Tư - 01 Tháng Bảy, 2015

“Chúng ta có nhiều thầy cô là tấm gương đạo đức. Nhiều thầy cô lên làng bản xa xôi đầy khó khăn sống, làm việc như một niềm kiêu hãnh. Những hiện tượng tiêu cực là con sâu bỏ rầu nồi canh, là những vết hoại tử trong cơ thế giáo dục?" - Nhà báo Nguyễn Quang Thiều

“Không thể bình tĩnh được nữa”

“Chúng ta có nhiều thầy cô là tấm gương đạo đức. Nhiều thầy cô lên làng bản xa xôi đầy khó khăn sống, làm việc như một niềm kiêu hãnh. Cá nhân tôi cúi đầu ngưỡng vọng với họ.” – Nhà báo Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh – “Nhưng cố gắng lí giải, bênh vực cho và gọi những hiện tượng tiêu cực là con sâu bỏ rầu nồi canh liệu có còn thoảng đáng nữa, hay đó là những vết hoại tử trong cơ thế giáo dục?"

Tuy giáo dục có những đóng góp to lớn trong 20 năm qua, nhưng “đã đến lúc không thể bình tĩnh được nữa, khi nhiều việc dồn dập xảy ra”. Điều cần thiết là đề xuất giải pháp để giải quyết- ông Thuyết, người từng có nhiều năm đứng trên bục giảng nói.

Với cái nhìn của người cầm bút, nhà văn Chu Lai nói rằng: trong mớ bùng nhùng quanh ta. Nếu ngọt ngào trôi chảy thì ta cười. Nếu nổi mẩn lền thì: thôi, chuyện nhỏ. Cả đội ngũ lại tặc lưỡi cho qua. Thầy cô là biểu tượng sự thánh cao của dân tộc. Nếu không thoát mình được ra cuộc mưu sinh nhiễu nhương, thì những hiện tượng kia sẽ diễn ra rất nhiều.

"Lỗi của toàn xã hội"

Theo GS Nguyễn Minh Thuyết: Trước hết, thầy cô, nhà trường phải chịu trách nhiệm. Trong trường hiện nay dạy rất nhiều môn giáo dục tư tưởng, đạo đức, chính trị, nhưng phải chăng chỉ có lý thuyết không, mà ít ứng dụng? Việc sinh hoạt đoàn đội thế nào, bàn việc gì?

Thứ hai, sự phụ thuộc của giáo dục vào nền kinh tế, xã hội là rất lớn. Những người lớn đã lơ là trách nhiệm giám sát trẻ con.

Thứ ba là trách nhiệm giáo dục của gia đình, cha mẹ.

Thứ tư, có phần lớn trách nhiệm của các phương tiện thông tin đại chúng. Đôi khi báo chí đã quá tô đậm những vụ việc bạo lực.

Còn nhà văn Chu Lai chia sẻ: Bức tranh GD hôm nay và ngày hôm qua có tương phản rõ nét. Cái hôm qua hào sảng, tinh khiết, khi số phận dân tộc và thầy cô gắn với nhau. Cả nước chỉ có một khát vọng nhân văn là tồn tại, đánh thắng quân xâm lược. Nhà trường chỉ đào tạo những người yêu nước, hết lòng đế cứu dân tộc.

Hòa bình- con người trở về đời thực, thì những bóng đen trở lại. Đó là quy luật ở bất cứ quốc gia nào. Cuộc giằng xé về phần quyền lợi, vật chất bật lên, cơn thác lũ thông tin ùa vào.

Và giáo dục chỉ là một bộ phận, chịu rất nhiều ảnh hưởng từ xã hội. Nhiều thầy cô đã rất cố gắng giữ nhân cách, cố chống đỡ lại cơn bão cuộc sống thực dụng, sự quyết tâm để bảo vệ nhân cách kéo dài quá, và họ đã không trụ nổi.

“Lỗi này là của toàn bộ xã hội.” – Nhà văn Chu Lai quả quyết.

Dùng luật pháp nghiêm minh để cứu

Theo thông kê sơ bộ, đã có hàng ngàn người nghe trực tuyến bàn tròn Nhân cách thầy cô và sứ mệnh giải cứu niềm tin của Tuần Việt Nam, có hàng trăm phản hồi gửi về ngay sau khi bàn tròn vừa kết thúc. Một sinh viên thuộc ĐH thuộc ngành vũ trang góp một câu chuyện buồn: thầy giáo nhận tiền phụ đạo, xào bài viết đăng báo, chiếm thời gian lên lớp kể chuyện tiếu lâm, dốc những cơn bực tức.

“Thầy cô như thế, chúng tôi sẽ là sản phẩm gì?” – sinh viên này đặt câu hỏi nhức nhối khiến ai cũng phải đau lòng.

Chia sẻ với sinh viên này và cũng là chia sẻ với những người quan tâm khác, GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, muốn điều chỉnh thì phải thi hành luật pháp nghiêm minh. Góp phần vào cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, cải cách thủ tục hành chính. Đối với xã hội, đó là con đường để giải quyết.

Còn với những thầy cô, khi đã chọn nghề làm thầy là chấp nhận sống điềm đạm, khiêm tốn, thanh đạm. Nếu muốn cuộc sống khác, thì ra khỏi nghề. Nếu chỉ cần một nghề để kiếm sống thì chọn nghề khác. Bởi vậy, mỗi người thầy cô phải dũng cảm đặt câu hỏi xem mình muốn gì?

Mặt khác, những nạn nhân sao không dám nói lên. Nếu ai cũng sợ bị trù dập trong trường, thì không còn ai dám nói gì nữa, cái xấu, cái xấu cứ tồn tại mãi.

Về quản lý ngành, phải nghiên cứu nghiêm túc, đánh giá thực trạng, đưa ra giải pháp cuối cùng. Có hệ thống thanh tra chặt chẽ.

Trong bức tâm thư gửi đến bàn tròn, cụ bà Lê Hiền Đức chia sẻ: nhiều năm nay, bà có rất nhiều hồ sơ, chứng cứ các vụ việc tiêu cực trong giáo dục, nhưng nhiều đoàn thanh tra đến rồi đi. Liệu có hi vọng gì mang những vụ việc ra đó ra ánh sáng?

“Đó là câu hỏi không thể trả lời trong một đời, mà phải trả lời trong nhiều đời.”- nhà văn Chu Lai nói.

Bằng chiêm nghiệm cuộc sống, ông cho rằng sự phát triển kinh tế bao giờ cũng tỉ lệ thuận với nhân cách (ngoại trừ trường hợp chiến tranh). Khi kinh tế ổn định đi lên, thì tiếng gọi dạ dày nó không kêu gào các nhà giáo nữa.

Lời kêu than của một bậc phụ huynh có 2 cháu nhỏ đi học đang bị tuyệt vọng, khi mọi thứ xung quanh đều có thể đổ thành tiền, thầy giáo mắng chửi học sinh thậm tệ, bằng cấp điểm chác hạnh kiểm đều mua được bằng tiền.

Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, người lớn có thể mất niềm tin, bế tắc đến mức hi vọng kiếp sau thôi. Nhưng trẻ con không được để như vậy. Cố gắng tránh cho các cháu chứng kiến những cảnh đó. Nếu các cháu có mắt thấy tai nghe, thì cố giải thích để con hiểu là hiện tượng xấu mà mình phải đấu tranh.

"Mỗi chúng ta ở các vai trò khác nhau, như mỗi người lính ở các điểm chốt, cứ cố bảo vệ chốt của mình cho thật chắc. Phía chúng tôi, các đại biểu QH, chúng tôi cúng nghe nhiều ý kiến của phụ huynh học sinh, và tích cực tham gia giải quyết". – GS Thuyết cam kết.

Nhà văn Chu Lai bàn: Giải pháp tình thế là nghiêm trị, một cuộc điều tra đi sâu vào nhà trường - càng trường ở đô thị, càng có mua bán điểm. Phải đưa ra cuộc “thanh trừng nội bộ”. Nghiêm trị giáo dục có tác dụng hơn nghiêm trị trong kinh tế nhiều lần. Cái ủy mị, bùi ngùi, chín bỏ làm mười… đã đến lúc phải dừng.

Trên đây ta đã có một câu chuyện cụ thể, hãy đến ngay chỗ đó, tìm bằng chứng cụ thể, thải loại. Và tôi chỉ sợ sau khi điều tra xã hội học thì số này đông quá…

GS Thuyết nhắc tới việc những quy định luật pháp hiện nay đã tương đối đầy đủ. Nhưng vấn đề là thi hành luật không nghiêm. Liệu có phải ta sợ “rút dây động rừng” không? Và bản thân người đi xử cũng chưa tự tin khi xử tội người khác

Bàn tròn đã kết thúc bằng câu chuyện được nhà báo Nguyễn Quang Thiều kể lại. Ông hỏi một nhà thơ Colombia – một đất nước đang chịu sự đe dọa của ma túy, cờ bạc, mại dâm: “Làm thế nào để những bài thơ đẹp tác động được đến bộ phận xã hội màu đen kia”. Nhà thơ Colombia trả lời: "Họ bên kia đường. Chúng ta bên này đường. Chúng ta có thể chưa làm cho phía bên kia đường sáng lên, nhưng hãy giữ cho phía bên này đừng đen tối".

LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Hư học hư làm, hư tài

    16/04/2014Thực đau lòng bảy đội bóng trẻ con vốn là mô hình sân chơi "trung thực, lành mạnh, hồn nhiên" được xem là gian lận, gian lận tuổi. Một vết nhơ của bóng đá trẻ nước nhà! Một cầu thủ U.15 sinh ngày 14-3-1987, học lớp 10D trung học phổ thông Nguyễn Huệ đã được gia đình, công an hộ khẩu, công chứng tỉnh làm phép "biến trâu thành nghé"...
  • Nghề thầy

    19/11/2017Đỗ Chí NghĩaĐược cắp sách đến trường đã là hạnh phúc. Nhưng sẽ còn hạnh phúc bội phần khi có được những người thầy sẻ chia, nâng đỡ trên mỗi bước đường đời. Dù là cậu bé trường làng hay cô sinh viên trên giảng đường đại học, người thầy vẫn có một ảnh hưởng lớn lao không ai thay thế được...
  • Những chuyện ngược đời trong nền giáo dục Mỹ

    29/06/2015Ngô Tự LậpMột người Việt Nam lần đầu tiên tìm hiểu nền giáo dục Mỹ chắc chắn ngỡ ngàng và cảm thấy có nhiều chuyện ngược đời. Dưới đây tôi xin kể năm trong số đó...
  • "Chạy trường" làm chất lượng giáo dục đi xuống

    12/09/2009Đoàn Văn Mật thực hiệnMột số trường quá tải trong khi một số trường lại rất thảnh thơi với khâu tuyển sinh đầu cấp; Nhiều ông bố bà mẹ mất ăn mất ngủ, vắt óc tìm đường cho con có tên trong danh sách trường X, trường Y; và kỳ nghỉ hè của các trẻ chuẩn bị vào lớp 1, lớp 6, lớp 10 bị thu hẹp đến mức chỉ còn là số ngày đếm trên đầu ngón tay... Đó là hệ quả của “phong trào” “chạy” trường.
  • Tranh cãi về học phí sẽ không đi tới đâu!

    02/06/2009Linh Thủy (PV báo Vietnamnet) thực hiện“Tất cả những chuyện tranh cãi như về học phí là không đi đến đâu. Không thu phí thì không phát triển sự nghiệp giáo dục được vì không có tiền, nhưng mà tiền thu rồi có còn hay không, được dùng vào việc gì không ai biết được.” – Chuyên gia tư vấn Nguyễn Trần Bạt.
  • Giáo viên là nghề sang trọng

    05/05/2009Hà NguyễnMột lần tình cờ đọc “Chuyện không có trong sự thật” của nhà văn Nguyễn Quang Lập, đằng sau những riết róng về bi kịch bản năng giới tính trong câu chuyện, tôi cứ mãi bị ám ảnh bởi một câu nói của nhân vật nữ chính – người chị - một nhà giáo mẫu mực:
  • Không vô cảm

    03/12/2008Đỗ Chí NghĩaMột lần nữa cái tên Đỗ Việt Khoa lại nóng lên trên các trang báo. Một câu chuyện có vẻ lặt vặt, chỉ là những xử sự của con người cụ thể với nhau, mà nhuốm nỗi buồn. Một bên là "người đương thời" Đỗ Việt Khoa, với lời tố cáo bị đe dọa hành hung bị cướp máy tính chỉ vì - như mọi lần- đã dám lên tiếng về những khoản thu không đúng quy định ở một trường THPT...
  • Nỗi lòng của cô giáo Tích

    27/08/2008Lê Thị Thành TíchChẳng biết tại sao trên báo chí người ta cứ phê phán chúng tôi “nhồi nhét" học sinh “ học vẹt” chạy theo thành tích. Là giáo viên ưu tú, chiến sĩ thi đua của ngành giáo dục nhiều năm liền, tôi phản đối. Cực lực phản đối! Họ chả hiểu gì!
  • Cần thay đổi triết lý đánh giá chỉ qua văn bằng!

    30/05/2007Hoạt động kiểm tra, đánh giá gắn liền với mục tiêu và nội dung đào tạo, vừa mang tính định lượng lại mang cả tính định tính. Đổi mới việc kiểm tra - đánh giá có thể trị tận gốc căn bệnh “thành tích”; thay đổi triết lý đánh giá trình độ con người chỉ qua văn bằng...
  • Trừng phạt học trò

    19/05/2007TS. Nguyễn Quang ADư luận lại xôn xao và phẫn nộ vì những vụ trừng phạt, làm nhục học sinh. Một cháu bé lớp 5 ở Châu Thành (Đồng Tháp) do bị nghi lấy cắp 47.800 đồng nên bị nhiều tầng nhiều lớp "hỏi cung" đã hoảng loạn, trở nên ngây ngô, và phải đưa vào bệnh viện tâm thần điều trị.
  • Sống có trách nhiệm

    29/04/2007Nguyễn Thị Oanh“Sống có trách nhiệm” là chủ đề sinh hoạt, học tập của ngành giáo dục TP.HCM năm 2007 này. Đây là một chủ đề rất hay vì tinh thần trách nhiệm cá nhân đã phai mờ nhiều sau nhiều thập kỷ bao cấp.
  • Phương pháp tiếp cận nhân văn: nhân cách người dạy - nhân cách người học

    21/12/2006Phạm Minh HạcCách tiếp cận nhân văn trong giáo dục, trong nhà trường, trong phương pháp dạy-học gắn liền vôi cách tiếp cận giá trị là một quy luật tổng quát trong xã hội có nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trước hết mỗi một con người, mỗi một hoạt động như hoạt động dạy và hoạt động học ở đây, mỗi một cuộc sống riêng của cá thể người phải được coi là một giá trị, mà trong thời cổ đại Protagor (khoảng 490 - 420 TCN) đã coi "con người là thước đo của vạn vật".
  • Trăm tội cũng do học trò?

    04/08/2006Ngô Thị Kim CúcNếu những bài làm kém chỉ ở con số vài trăm, thậm chí vài ngàn, vẫn có thể xem là cá biệt trong tổng số hàng triệu thí sinh. Đằng này, loại bài ấy chiếm tỷ lệ nhiều chục phần trăm, tùy từng môn học, thì rõ ràng không chỉ do học sinh mà đang có những thiếu sót quan trọng trong khâu truyền thụ, dạy dỗ...
  • "Giáo trí”- cuộc cách mạng đầu tiên để nâng cao dân trí

    02/05/2006“Muốn phát triển kinh tế xã hội phải nâng cao dân trí. Việc đầu tiên để nâng cao dân trí là nâng cao “giáo trí”. “Giáo trí”, “dân trí” được nâng cao, đây chính là nền tảng để nâng cao “quan trí”. Quan trí được nâng lên xứng tầm là cơ sở để giải quyết mọi vấn đề về kinh tế xã hội...
  • Đừng biến học sinh thành khúc gỗ!

    02/12/2005Trần Phương Hoa (Giáo viên trường Genetics - Đại học Bách khoa Hà Nội)"Việc làm cho học sinh trở thành những khúc gỗ biết nghe trên lớp được coi là thành công và khả năng quản lý giỏi của cô. Mọi ý tưởng sáng tạo hay đi chệch khỏi ý tưởng của cô đều bị gạt bỏ..."
  • Đồng Nai: 27 thày cô 'quay cóp' khi thi giáo viên dạy giỏi

    10/02/2004Ban tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi bậc tiểu học cấp tỉnh năm học 2003-2004 của Sở Giáo dục và Đào tạo Đồng Nai đã phát hiện số giáo viên trên vi phạm nội quy phòng thi (sử dụng tài liệu) trong buổi thi lý thuyết ngày 9/2...
  • Sàng lọc giáo viên - cuộc "cách mạng" đầu tiên trong giáo dục

    24/11/2003Làm quản lý bao giờ cũng có người ủng hộ, người chống. Nhưng làm để người ủng hộ nhiều hơn người chống là được”. Ông Lê Doãn Hợp, bí thư Tỉnh ủy Nghệ An đã thẳng thắn mở đầu cuộc trò chuyện với phóng viên TTCN. Làm chủ tịch tỉnh rồi bí thư tỉnh ủy, ông luôn dành nhiều tâm huyết cho lĩnh vực giáo dục với một mục tiêu xác định: Nghệ An sẽ “đi nhanh” bằng giáo dục, một tỉnh nhiều khó khăn như Nghệ An muốn phát triển trước hết phải phát triển giáo dục để nâng cao cả “dân trí” và “quan trí”... (Ông Lê Doãn Hợp - Bí thư tỉnh ủy Nghệ An)
  • Nhà giáo không được tụt hậu

    24/11/2003TS Đỗ Huy ThịnhTại Hội thảo quốc tế về giảng dạy tiếng Anh tổ chức ở Trung tâm Ngôn ngữ khu vực (Singapore) mới đây, trong số hơn 500 người tham dự chỉ có một đại biểu Việt Nam. Nếu không có kinh phí của trường, có lẽ đại biểu này cũng không thể tham dự...
  • Phút nói thật của giáo viên: Sự thật nhức nhối!

    20/11/2003“- Em không làm được bài à? Đi “vệ sinh đi”!!!? - Em chưa học bài gì sao? Về chỗ, 5 điểm!?”. Có những chuyện kể ra nghe như tiếu lâm ấy mà lại là sự thật, sự thật nhức nhối có ở hầu khắp các trường hiện nay. Phút nói thật dưới đây của các thầy cô cũng là giây phút người ta phải giật mình: hoá ra cả thầy cả trò đều là nạn nhân.
  • Để củng cố quan hệ thầy - trò, hãy củng cố chính nền giáo dục!

    20/11/2003Giáo sư Nguyễn Cảnh Toàn là tấm gương lớn về một nhà khoa học, một nhà giáo gương mẫu, lao động không biết mệt mỏi vì sự nghiệp "trồng người". Câu chuyện với ông xoay quanh chủ đề: quan hệ thầy trò và đạo đức nhà giáo - một trong những vấn đề đang gây sự chú ý của toàn xã hội...
  • Trẻ em nói về học tập: ''Chúng con mệt lắm rồi!''

    04/11/2003Vừa qua, tại diễn đàn dành cho trẻ em do Ủy ban Dân số-Gia đình-Trẻ em quận 4 tổ chức, các em đã lên tiếng về những bức xúc của mình xung quanh vấn đề học tập. Xin hãy lắng nghe và suy nghĩ.
  • Giáo sư Hoàng Tụy và Giải pháp cứu ngành giáo dục.

    17/10/2003“Thực trạng giáo dục nước ta hiện nay có thể nói là đang rất nguy kịch. Trước thực trạng này, hầu hết mọi người đều nghĩ đến việc phải quy trách nhiệm chính cho ông Bộ trưởng Bộ giáo dục và cách chức ông ta. Riêng tôi lại nghĩ khác ” – trả lời phỏng vấn Tạp chí Ngày Nay, giáo sư toán học Hoàng Tụy, nguyên là Viện trưởng Viện Tóan học, người từng được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đã phát biểu như vậy 
  • xem toàn bộ