ChúngTa.com

Trong thời kỳ đổi mới, Hà Nội tiếp nhận nhiều luồng văn hoá khác nhau, thể hiện rõ nét nhất trong lối sống của giới trẻ.

Nét thanh lịch của người Hà Nội đang có phần chìm lắng, và đó không phải là lỗi của riêng giới trẻ!

Đó là một số ý kiến đáng lưu ý trong Hội thảo Khoa học “Người Hà Nội thanh lịch, văn minh” vừa diễn ra ngày 7-10 tại Hà Nội.

Trong cuộc hội thảo, nhiều giáo sư, nhà nghiên cứu tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau đã phần nào làm rõ cái thanh lịch, văn minh của người Thăng Long - Hà Nội, được tích tụ, kết tinh qua nhiều đời.

GS Vũ Khiêu khẳng định: “Thanh lịch không chỉ là biểu hiện bên ngoài mà còn chứa đựng cái cốt lõi của bản sắc dân tộc”.

Có thể thấy rằng, các nhà nghiên cứu đều nhìn nhận, người Hà Nội có những nét tính cách nổi bật như chất trí tuệ, hàn lâm, văn hiến; chất tài hoa, tài tử; chất hào hoa, phong nhã, kẻ sĩ; giàu nghĩa khí, có khí phách; lòng nhân ái, chuộng hoà bình, tính hoà đồng, chừng mực, vừa phải; lao động cần cù, bền bỉ, sáng tạo và đặc biệt là thanh lịch, văn minh.

Cùng với sự phát triển về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của Hà Nội, sự giao thoa, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau về văn hoá, lối sống giữa Hà Nội với các địa phương trong cả nước cũng như với nước ngoài đã tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội, tạo ra những thay đổi đáng kể trong lối sống, tính cách của người Hà Nội.

Đề cập đến vấn đề giới trẻ hiện nay đang có những biểu hiện xuống cấp về đạo đức, lối sống, không còn giữ được những nét thanh lịch, văn minh của đất kinh kỳ xưa, hầu hết các nhà nghiên cứu đều nhìn nhận rằng đây là một thực trạng khi Hà Nội đang trên đà hội nhập và giao thoa.

Tuy nhiên, mỗi nhà nghiên cứu có một cách nhìn nhận vấn đề khác nhau. Nhà nghiên cứu Giang Quân khẳng định: “Thanh niên hiện nay không nắm bắt được tinh hoa truyền thống của dân tộc, lỗi đầu tiên là của người lớn. Từ hiện tượng hai cuốn sách Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm và Mãi mãi tuổi 20, đã phần nào làm trỗi dậy trong thanh niên cách nhìn khác đi về cuộc sống.

Chúng ta phải biết khơi dậy những gì tốt đẹp, giúp cho thanh niên nhìn thấy được những mặt trái của xã hội đang làm băng hoại đạo đức, từ đó họ sẽ tự điều chỉnh được lối sống của bản thân. Nếp nhà quan trọng lắm. Bố mẹ phải nhận thức được rằng giáo dục con cái là trách nhiệm chính của mình chứ không thể đẩy ra nhà trường, xã hội”.

GS Vũ Ngọc Khánh nhìn nhận: “Thanh niên hiện nay không phải là không quan tâm đến đạo đức, đến thanh lịch, văn minh, nhưng cách nhìn nhận của họ về vấn đề này khác xa so với cách nhìn của thế hệ ông bà, cha mẹ họ. Chúng ta phải có cách nhìn linh hoạt về các khái niệm này, không nên áp đặt một cách cứng nhắc.

Thanh niên hiện nay nhìn nhận về gia đình cũng rất khác, họ không quan tâm nhiều đến chữ “nghĩa”. Đối với vợ chồng, họ chỉ nhìn thấy chữ “tình”; đối với bố mẹ, họ chỉ thấy “bổn phận” không thấy “nghĩa”. Bởi thế, điều quan trọng là giúp họ nhìn đúng vị trí, vai trò của gia đình, của các mối quan hệ trong cuộc sống. Gia đình có thanh lịch, văn minh thì con người mới sống văn minh, thanh lịch được”.